 |
| Over de hele wereld: steeds weer opnieuw. Soms kleinschalige oorlogen, soms brandt de hele wereld zoals in Wereldoorlog I (ook wel de Grote Oorlog) en Wereldoorlog II. De gevolgen zijn altijd enorm. Vrede gaat gepaard met het verdriet van de oorlog . Maar ook in het landschap, in de stad en in de technische vooruitgang zijn de gevolgen jaren, eeuwen later nog zichtbaar en merkbaar. Forten, de Limes, Borgen, De Waterlinie, Nieuwe steden etcetc. zijn de zichtbare herinneringen als we weer in vrede mogen leven |
* bron Nationaal Comité 4 en 5 mei  * Bron CKplus Tijdlijnen overzicht  * Bron CKplus sites  * bron SchoolTV-Beeldbank en Entoen.nl * bron CKplus stadswandelingen overzicht  * Amersfoort (Tinnenburg en Huis met Paarse Ruitjes)! . Via http://www.amersfoortopdekaart.nl/ > wandelingen > vestingstad kan je ook een virtuele rondgang maken langs alle Vestingstadplaatjes uit de collecties van Museum Flehite en Archief Eemland *Amsterdam InZicht Walter Süskind wandeling door de voormalige Joodse wijk, 4 km te downloaden * InZicht Walter Süskind wandeling door de voormalige Joodse wijk, 4 km. (pdf formaat / 1,6 Mb). De wandeling is genoemd naar Walter Süskind, die veel Joodse kinderen heeft helpen redden van deportatie tijdens de tweede Wereldoorlog. De wandeling gaat langs de hoogtepunten van de Joodse aanwezigheid in Amsterdam door de eeuwen heen. Wandeling met heel veel historische informatie over de Joodse geschiedenis in Amsterdam. * Wandelen bij en in Bourtange Deze wandeling is 8 kilometer lang en gaat door het gebied ten noordoosten van het vestingstadje. Het terrein rond de Vesting wordt begraasd door Konikpaarden en koeien. Honden zijn om deze reden niet toegestaan. De start is bij het Informatiecentrum Vesting Bourtange *Elburg Stadswandeling Elburg start bij het VVV.* Wilt u alles te weten komen over de geschiedenis en monumenten van Elburg? Dan nodigen wij u uit een stadswandeling door Elburg te maken. Dit kan onder leiding van een gids of aan de hand van een prachtige brochure waarmee u op eigen houtje Elburg kunt ontdekken.In Elburg heeft u de mogelijkheid om met een groep een wandeling door historisch Elburg te maken onder leiding van een gids. Deze gids voert u door middeleeuws Elburg met zijn rechthoekig stratenplan en vertelt u onderweg het een en ander over de geschiedenis van de vesting en over de monumenten die u tijdens de anderhalf uur durende wandeling tegen komt.Voor iedereen die toch liever de stadswandeling op eigen gelegenheid wil maken, hebben wij een mooie brochure samengesteld met daarin een stadswandeling, uitgezet op een plattegrond, en foto's en informatie over de geschiedenis van Elburg en zijn fraaie monumenten. De stadswandeling is voor €1,95 te koop bij VVV Elburg & Omstreken!Bent u niet met een groep, maar wilt u wel graag een stadswandeling onder leiding van een gids meemaken? Dat kan, iedere zaterdag start er om 14.00 uur vanaf VVV Elburg & Omstreken een stadswandeling onder leiding van een gids. U moet zich hiervoor aanmelden. Dit kan tot 13.00 uur. De kosten hiervoor bedragen €3,00 per persoon * Stadswandelingen Gorinchem langs de belangrijkste bezienswaardigheden van Gorinchem. : Rondwandeling langs vestingwerken 5 km, Vestingdriehoek waterlinieroute 40 km, Waterlinie ommetje 5 km *Sterke verhalen horen over Harlingen …? Op pad met de Harlinger stadsgidsen: ter lering maar vooral vermaak Wie op een onderhoudende en humorvolle manier kennis wil maken met het roemruchte verleden van Harlingen, moet eigenlijk met één van de stadsgidsen op pad gaan. Enthousiaste vrijwilligers die op vele fronten actief zijn in Harlingen en de stad op hun duimpje kennen. Niet alleen als het om het verleden gaat, maar zeker ook om het heden.Al sinds 1984 verzorgt het stadsgidsenteam – het hele jaar door - bijzondere rondwandelingen door Harlingen. De bezoekers aan onze stad kunnen kiezen uit: reguliere wandeling Vestdijkroute Vestingroute Stegenroute Vrouwenstruuntocht Wandeling door de Spaanse tijd Wandeling door de Franse tijd Oude sporen Sneup- en verhalenroute (speciaal voor Harlingen). Als er een voorkeur is voor een combinatie wandelen en gastronomisch genieten, dan is de Hap- en Stap-wandeling een aanrader.Er worden indien gewenst ook stadswandelingen op maat samengesteld. Bijvoorbeeld inclusief een (dia)lezing of power point-presentatie over Harlingen van een half uur. De reguliere stadswandeling duurt ongeveer anderhalf uur, de themawandelingen circa twee uur. In die tijd leren de wandelaars Harlingen op een hele andere manier kennen. Op vaak humoristische wijze wordt Harlingen onder een bijzondere loep gehouden. Daarom zijn de wandelingen niet alleen ter lering, maar zeker ook ter vermaak. Wie de omgeving met een bus én gids wil verkennen, kan ook het Harlinger stadsgidsenteam bellen. mevrouw Gerry Kuijper, telefoon: 0517 – 41 40 83 of 06-33104650 * Heusden Stadswandeling Heusden door het prachtige vestingstadje Te downloaden *Deze stadswandeling brengt ons over de prachtige vestingwallen, langs de stadshaven en verstilde straatjes en steegjes met monumentale panden naar het mooie plein, de Vismarkt. Vanaf de vestingwallen hebben we een weids uitzicht op het gebied buiten om de vesting, dat een beschermd stadsgezicht is. We starten onze wandeling vanaf de grote parkeerplaats ten zuiden van Heusden. Deze is bereikbaar vanaf de A58 de route naar Heusden volgend, via Oudheusden. We volgen de de Steenweg tot aan het punt waar we de vesting Heusden binnenlopen. Hier gaan we meteen naar links en nemen het voetpad dat ons direct via een trapje op de omwalling en het Zuider Bolwerk brengt. Links van ons hebben we in zuidwestelijke richting een prachtig uitzicht op de gestaureerde waterpartij van het Oude Maasje. We volgen de route over de wal tot voorbij het Wester Bolwerk. Hier komen we bij de Bromsluis, een uitwatering van de stadsgracht de Demer, onder de vestingwal door. Net voorbij de Bromsluis zien we rechts de contouren waar eens het kasteel van Heusden heeft gestaan. * InZicht Stadswandeling historische marinevesting Hellevoetsluis, 3,7 km. (pdf formaat / 0,3 Mb) Deze wandeling door historisch Hellevoetsluis zal voor de meesten van u een daverende verrassing zijn. Ooit was Hellevoetsluis een belangrijke vestingstad en de thuishaven van de Hollandse oorlogsvloot. De vesting is in het begin van de 17e eeuw aangelegd om de oorlogs- en handelshaven te versterken. Het droogdok dat rond 1800 gebouwd is, en inmiddels weer is gerestaureerd, is heel indrukwekkend. Op uw wandeling komt u verder nog langs o.a.: het Prinsenhuis, het Kielmagazijn, de oude barakken, de affuitenloods, stadspoort, fortificaties, korenmolen, admiraliteitsgebouw, vuurtoren, lichtschip en de oostbeer *Hooghalen Herinneringscentrum Kamp Westerbork Dagelijks gratis rondleidingen tm oktober 2009 *Dagelijks gratis rondleidingen kamp Westerbork Van mei tot en met oktober 2009 Vanaf mei tot en met oktober 2009 organiseert het Herinneringscentrum Kamp Westerbork dagelijks gratis rondleidingen over de historische plek van kamp Westerbork. De start van de rondleidingen is naast de slagboombij de ingang van het voormalig kampterrein; zie bijlage voor de tijden. Tussen 1942 en 1945 zijn door de Duitse bezetter vanuit kamp Westerbork meer dan 100.000 joden weggevoerd. Dit kamp is in 1939 gebouwd als Centraal Vluchtelingenkamp voor uit Duitsland gevluchte joden. In 1942 werd het Durchgangslager, een verzamelplaats voor in Nederland levende joden. Vanuit kamp Westerbork werden zij, evenals Duitse vluchtelingen, 245 Sinti en Roma, en tientallen verzetsstrijders naar vernietigingskampen gedeporteerd. * *Maastricht was tot in de tweede helft van de vorige eeuw een vesting: zware muren en buitenverdedigingswerken moesten de stad beschermen tegen aanvallers. Deze wandeling van ongeveer anderhalf uur voert je langs de overblijfselen van de middeleeuwse stadsmuren en langs enkele gebouwen met een militair verleden. * Wie kent niet het beroemde boek 'De Drie Musketiers' van Alexander Dumas? Een van de hoofdpersonen in dit boek, Charles Debatz-Castelmore, graaf d'Artagnan, is op 25 juni 1673 in Maastricht gesneuveld. Dit gebeurde tijdens de belegering van Maastricht door Lodewijk XIV, de zonnekoning. Deze wandeling voert u langs de plekken waar hij heeft gevochten en waar hij vermoedelijk is gestorven. * Welkom in Muiden! Laat u betoveren door deze charmante historische vestingstad. Deze wandeling voert u langs veel elementen in de stad die verwijzen naar het verleden als vesting en stad aan de waterlinie. Veel plezier! * 3,3 km Welkom in Naarden! Ontdek het verhaal van de best bewaarde vestingstad van Europa! Het sfeervolle vestingstadje was ooit een moderne militaire verdedigingspost. Nu is het een mooi historisch stadje. Te downloaden audiotour *De noordgrens van het voormalige Romeinse Rijk, de Limes genaamd, volgt in Nederland ongeveer de loop van de Rijn. Hoewel de rivier in de loop der tijd veel van het verleden wegspoelde, zijn nog altijd sporen te vinden uit de tijd dat de Romeinen er samenleefden en samenwerkten met de Bataven. Via Oost Romeinse wandel/fietsroute Nijmegen-Oost 2 Lengte: 6,5 km Fiets- of wandeltocht. Uitgezonderd de eerste 500 meter, die zijn alleen per voet af te leggen. Start van de route: Godenpijler op het Kelfkensbos. Inleiding Romeinse wandeling door Nijmegen-Oost Nijmegen was ooit de grootste en belangrijkste Romeinse plek van Nederland. Vanaf ongeveer 20 voor Christus tot 400 na Christus bewoonden de Romeinen dit gebied. Ze bouwden hier een legerkamp met een imposant hoofdgebouw zo groot als de St. Stevenskerk, maar ook een amfitheater, markten, tempels en badhuizen. De Romeinen hebben niet op één plek in Nijmegen gewoond en gewerkt, maar op drie verschillende plekken: grofweg in Nijmegen oost, Nijmegen centrum en Nijmegen west. Deze plekken hebben elk op hun eigen tijd, een eigen rol gespeeld. 2 Vroeg-Romeinse periode ± 20 voor Chr. - ca. 70 na Chr., geprojecteerd op de plattegrond van nu. *Wandelroute. Sinds 1973 is het mogelijk langs een gemarkeerde route, die voornamelijk loopt over de voormalige verdedigingswallen, langs de oude Westerwoldse A en door het pittoreske vestingdorpje met vele bezienswaardigheden, een schitterende wandeling te maken. Beginpunt is bij de vestingput. Wandelkaarten met beschrijving zijn te verkrijgen in het vestingmuseum *Stadswandeling (1 ½ uur) Door de historische vestingstad met onderweg korte informatie over historie en bezienswaardigheden.Start en eindpunt Het Raadhuis Ravenstein.Ook verkrijgbaar in het Duits, Engels en Frans. Fotopuzzeltocht Ravenstein (1 ½ uur) De vestingstad Ravenstein ontdekken op een actieve manier; wandelen en zoeken of je de bij de foto behorende bezienswaardigheid kunt vinden. Met uitgebreide informatie over de bezienswaardigheden. Start en eindpunt bij Start en eindpunt bij het Raadhuis in Ravenstein *Limes audiofietstour Utrecht-Wijk bij Duurstede.pdf(80.7 KB) Beschrijving en GPS-coördinaten van de GPS-fietsroute Utrecht- Wijk bij Duurstede. Limes audiofietstour Woerden-Utrecht.pdf(85.7 KB)Beschrijving en GPS-coördinaten van de GPS-fietsroute Woerden- Utrecht. Kaart audiofietstour Utrecht.pdf(443.6 KB)Kaart van GPS- fietsroute in Utrecht Kaart audiofietstour Utrecht - Wijk bij Duurstede.pdf(350.7 KB)Kaart van GPS-fietsroute Utrecht - Wijk bij Duurstede. Kaart audiofietstour Woerden.pdf(202.1 KB)Kaart van GPS-fietsroute in Woerden. * De Historische Kring Weesp organiseert stadswandelingen langs historisch bekende en verborgen plekjes in de al meer dan 650 jaar oude vestingstad Weesp Tijdens de wandeling vertelt een deskundige gids over het ontstaan en de geschiedenis van de vestingstad. Deze stad aan de Vecht heeft vele historische bezienswaardigheden zoals: schansen, grachten, sluis en bruggen, stadsboerderijen, het fort en de Grote kerk. Wandelend door middeleeuwse straten en stegen waant men zich in het verleden. Over gevelstenen kan de gids meer vertellen dan de tekst daarop doet vermoeden. Naast het arme Weesper verleden maakt men in de binnenstad vooral kennis met het rijke verleden, waaraan de jenever-, porselein- en cacao-industrie een belangrijke bijdrage hebben geleverd. In het Fort Ossenmarkt heeft de Historische Kring Weesp een eigen plek. Daar wordt met tastbare stukken, zoals van de jenever– en cacao industrie, rijke herinneringen levend gehouden. Een stadswandeling kan zowel voor groepen als voor individuen worden verzorgd. De wandeling duurt ongeveer anderhalf uur. De kosten bedragen € 5,- per persoon . Vertrek en verzamelpunt bij de "Grote kerk" Nieuwstraat. Inlichtingen: Tel. 0294 458799 of 0620160971 E-mail. f.schlingmann1@hetnet.nl * Zaltbommel, een stadswandelgidsje met zeer veel en goede info kost 12,50 euri Stadswandel gidsje gewijd aan Zaltbommel , Rondje Bommel Zaltbommel is een van de juweeltjes van Nederland met zijn prachtige binnenstad. Dit boekje laat de stad in al zijn charme zien aan iedereen die er wil rondlopen.De foto’s nemen u mee langs de straten en over de vestingwerken. Elke tocht begint op de Markt, midden in de stad. Van daar uit is een lange wandeling te maken door het oostelijke, oudste deel van de stad, met de Sint-Maartenskerk en de Gasthuistoren. Een kortere tocht blijft in de buurt van de Waal en de laatste wandeling gaat door het westelijke deel van Zaltbommel met de heemtuin en de vestingwerken. Door een heldere indeling is het eenvoudig om de weg te vinden. Bovendien is voor- en achterin een plattegrond opgenomen. *? Zutphen, drie stadswandelingen start en verkrijgbaar VVV goed beschreven stadswandelingen om individueel te lopen:? * De Hofjeswandeling, ? * De Vestingroute ? * De Hanzeroute. * In ieder geval zijn ze ook te koop in het museum De Fundatie.Zwolle, in de winkel. drie stadswandelingen, start en verkrijgbaar bij VVV *Drie mooie stadswandelingen incl. een speurtocht voor kinderen en volwassenen. VVV heeft ook info over beelden, historische gebouwen en huizen, kerken en kloosters, de vestingwerken en uiteraard de molens. Onze informant Tjibbe werd uiterst plezierig door het VVV geholpen voor een "Dagje Zwolle"  ROOSJE WEISS: Lege plekken in mijn klasdoor verhalenverteller Kees van Wanrooij lees meer en zie intro op youtube *ROOSJE WEISS: Lege plekken in mijn klas door verhalenverteller Kees van Wanrooij “Ik kan geen 70 miljoen mensen een stem geven, Wat ik wel kan proberen is een aantal van die stemmen te laten weerklinken door de tijd heen. 70 miljoen stemmen komen samen in het verhaal van ëën kind, Roosje Weiss. Verhalenverteller Kees van Wanrooij vertelt op indringende wijze de wrange geschiedenis van Roosje Weiss gedurende de Tweede Wereldoorlog. De oorlog bezien door de ogen en het hart van een kind van pakweg 6 jaar , wat opgroeit in een lieflijk dorpje omringd door bossen en weilanden. Een veilige wereld. Tot ze mensen ziet veranderen, steeds meer mensen verdwijnen, vriendjes, vriendinnen ,buren , haar leraar. De oorlog is begonnen en beinvloedt alles en iedereen.Bij toeval ontdekt ze, diep verborgen in de wouden ,een plek waar iedereen is gebleven. Ze neemt een dapper besluit als ze deze mensen op haar manier gaat helpen.We volgen Roosje tot het eind van de oorlog en ervaren de impact die een oorlog heeft op een gemeenschap. Nog altijd is het verhaal van Roosje herkenbaar. Nog altijd zijn kinderen het slachtoffer van oorlog en geweld. Leeftijd vanaf 12 jaar De voorstelling vraagt een ruimte van 4 bij 3 meter en is speelbaar in musea, bij herdenkingen en op scholen.  ROOSJE WEISS: Lege plekken in mijn klasdoor verhalenverteller Kees van Wanrooij lees meer en zie intro op youtube *ROOSJE WEISS: Lege plekken in mijn klas door verhalenverteller Kees van Wanrooij “Ik kan geen 70 miljoen mensen een stem geven, Wat ik wel kan proberen is een aantal van die stemmen te laten weerklinken door de tijd heen. 70 miljoen stemmen komen samen in het verhaal van ëën kind, Roosje Weiss. Verhalenverteller Kees van Wanrooij vertelt op indringende wijze de wrange geschiedenis van Roosje Weiss gedurende de Tweede Wereldoorlog. De oorlog bezien door de ogen en het hart van een kind van pakweg 6 jaar , wat opgroeit in een lieflijk dorpje omringd door bossen en weilanden. Een veilige wereld. Tot ze mensen ziet veranderen, steeds meer mensen verdwijnen, vriendjes, vriendinnen ,buren , haar leraar. De oorlog is begonnen en beinvloedt alles en iedereen.Bij toeval ontdekt ze, diep verborgen in de wouden ,een plek waar iedereen is gebleven. Ze neemt een dapper besluit als ze deze mensen op haar manier gaat helpen.We volgen Roosje tot het eind van de oorlog en ervaren de impact die een oorlog heeft op een gemeenschap. Nog altijd is het verhaal van Roosje herkenbaar. Nog altijd zijn kinderen het slachtoffer van oorlog en geweld. Leeftijd vanaf 12 jaar De voorstelling vraagt een ruimte van 4 bij 3 meter en is speelbaar in musea, bij herdenkingen en op scholen. * Stichting Liberation Route Europe Liberation Route Veertien lesbrieven in Gelderland en Noord-Brabant langs de Liberation Route. De lesbrieven sluiten aan op het landelijke verhaal over de Tweede Wereldoorlog met lokale verhalen over de oorlog en de bevrijding. De leerlingen ervaren hoe lastig het is om in oorlogstijd keuzes te maken. Iedere Liberation Route-lesbrief bestaat uit vier lessen. De eerste les is een algemene les over de Tweede Wereldoorlog. De tweede les bestaat uit een bezoek aan een museum; Airborne Museum ‘Hartenstein’ in Oosterbeek, Nationaal Bevrijdingsmuseum 1940–1945 in Groesbeek, Markt 12 in Aalten, Liberty Park in Overloon,Museum Bevrijdende Vleugels in Best of Nationaal Monument Kamp Vught. De derde les zoomt in op één van de luisterplekken en handelt over datgene wat er in de directe omgeving van de leerling gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog. De vierde les is facultatief, de opzet ervan verschilt per lespakket. Er zijn Liberation Route-lesbrieven voor: Arnhem, Ede, Nijmegen, Lent, Millingen, Ellecom, Apeldoorn, Oosterbeek, Nederasselt & Overasselt, Vierhouten, Bladel, Holthees, Son en Vught. 4 - 16 lesuur / Reizende expositie Europese bevrijding en de Tweede Wereldoorlog ‘Routes of Liberation: European Legacies of the Second World War’ is een unieke reizende expositie over het dodelijkste gewapende conflict in de menselijke geschiedenis. De expositie heeft een opvallend modern ontwerp en biedt meerdere perspectieven op de recente Europese geschiedenis. De expositie onderzoekt hoe we onze vrijheid in de afgelopen eeuw verloren, hoe we onze persoonlijke vrijheden hebben teruggewonnen en vraagt zich af wat we moeten doen om deze in de toekomst te behouden. De expositie is een initiatief van Stichting Liberation Route Europe in samenwerking met een consortium van vooraanstaande Europese musea over WOII en andere partnerorganisaties. Liberation Route Europe reikt over landsgrenzen heen en wil meerdere historische perspectieven begrijpen. We streven naar verdieping van de kennis onder het publiek over de felbevochten vrijheden binnen het Europa van nu, door een gedeelde herinnering aan de gevolgen van de Tweede Wereldoorlog te stimuleren. *Wij heten u en uw leerlingen van harte welkom. De onderwijsprogramma's bij het NMM gaan in op geschiedenis of techniek. Zo krijgen leerlingen op hun eigen niveau de gelegenheid op ontdekkingstocht te gaan...Lessen en Workshops Vlucht naar de vrijheid Een lespakket over het laatste oorlogsjaar van Nederland. Deze lesbrief is via de site te downloaden.1 - 1,5 lesuur * Anne Frank Stichting Werkstuk wijzer gratis Een website met digitale bronnen over onder meer Anne Frank die leerlingen kunnen gebruiken voor een werkstuk en/of spreekbeurt. 1 - 1 lesuur * Gemeente Amsterdam Jouw stad in de klas gratis Jouw Stad in de Klas is een interactieve, educatieve toolkit die kant en klare, laagdrempelige, online lespakketten biedt voor leerlingen. De thema's die aan bod komen hebben alles te maken met burgerschapsvorming enerzijds en mediawijsheid anderzijds en worden op een verfrissende en interactieve wijze aangeboden. Met behulp van aansprekende, zorgvuldig gemonteerde filmpjes, het bijbehorende lesmateriaal en leuke opdrachten met nieuwe- en social media, zijn lespakketten samengesteld waarmee moeilijke onderwerpen zoals 'homoseksualiteit', 'discriminatie' of 'pesten' bespreekbaar worden gemaakt. Leerlingen worden op een voor hen aansprekende en bekende manier uitgedaagd buiten de klas op zoek te gaan naar meningen, deze te respecteren en uiteindelijk zélf hun mening te vormen en te formuleren. 10-14 jaar 1 - 6 lesuur / *Indisch Herinneringscentrum Wij maken thema's als kolonialisme, oorlog en migratie invoelbaar en bespreekbaar. De gedeelde geschiedenis van de koloniale en Japanse tijd in Nederlands-Indië, Bersiap, onafhankelijkheid/dekolonisatie en migratie zitten vol aanknopingspunten om in te gaan op actuele onderwerpen, zoals identiteit, vrijheid, vooroordelen, discriminatie, democratie en je eigen rol als wereldburger. Hierbij leggen we een link met de eigen omgeving, hanteren we een multidisciplinaire werkwijze, sluiten aan bij het onderwijscurriculum en spelen in op vraagstukken van toen, nu en straks. Lesmateriaal & programma’s Het IHC verzorgt verschillende vormen van onderwijs. Wij bieden lesmateriaal over de bovenstaande onderwerpen via toegankelijke websites of in de vorm van (strip)boeken. Onze programma’s zijn zeer interactief en worden gegeven bij jou in de klas, op locatie of in Museum Sophiahof. * Mariniersmuseum, OorlogsVerzetsMuseum Rotterdam, Stadsarchief Rotterdam. Rotterdammers in de Oorlog Gratis Digitale les over het gewone leven in Rotterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met afbeeldingen en korte teksten worden verschillende thema's belicht, zoals het bombardement, vrije tijd, eten en drinken, school, kleding, wonen, verliefd, bezetting en verzet.0,2 - 0,5 lesuur * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Ontsnapt aan de dodenmarsen Gratis Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog, toen het er naar uitzag dat Duitsland de strijd ging verliezen, probeerden de Duitsers de sporen van de concentratiekampen uit te wissen. Ze besloten de nog levende gevangenen uit de kampen te halen en te verplaatsen. Vaak te voet. Het was de bedoeling dat zo weinig mogelijk gevangenen de tocht overleefden. Daarom werden ze later 'dodenmarsen' genoemd. Één van de vrouwen die gedwongen meedeed aan de dodenmars uit het concentratiekamp Buchenwald was Madelon Verstijnen uit Scheveningen. In de lesbrief 'Ontsnapt aan de dodenmars' in de serie 'Het verleden uit, de toekomst in' maken de leerlingen tekeningen om de tocht van Madelon in beeld te brengen. Samen voegen de leerlingen alle tekeningen samen tot een stripverhaal. 1 - 2 lesuur / * Stichting Nederlandse Veteranendag Wat zou jij beslissen? Gratis Elke veteraan heeft met dilemma's te maken gehad: tijdens de missie moeten er vaak in korte tijd beslissingen worden genomen, die bepalend zijn voor leven of dood. Maar ook een beslissing over je eigen toekomst kan een dilemma zijn. Dit soort afwegingen en dilemma's staan daarom centraal in "Wat zou jij beslissen?" Door middel van dilemma's en bijbehorend lesmateriaal krijgen leerlingen inzicht in de moeilijke keuzes die tijdens, maar ook na deze missies moeten worden gemaakt. 1 - 4 lesuur / * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Dolle Dinsdag Gratis In september 1944 lanceren de geallieerden de aanval Operatie Market Garden om de opmars te versnellen. In korte tijd winnen ze in hoog tempo terrein. Op zondag 3 september wordt Brussel bevrijd. Op maandag 4 september wordt Antwerpen veroverd. Iedereen rekent erop dat op 5 september Rotterdam zal worden bevrijd en Utrecht en Amsterdam op 6 september. In de lesbrief 'Dolle Dinsdag' zijn de leerlingen aan zet. Het is 5 september. De geallieerden kunnen elk moment bij hun dorp of stad aankomen. Ze hebben jaren gewacht op dit moment en ze zien de Duitse bezetters en hun Nederlandse meelopers met alle plezier vertrekken. Ze roepen alle Oranjegezinde Nederlanders op om de geallieerde bevrijders glorieus binnen te halen. Als lid van het verzet werken ze mee aan een illegale krant met een speciaal 'Bevrijdingsnummer' (zoals in verschillende steden die dag verschenen is). 1 - 2 lesuur / * Juf, meester, docent of pabostudent? 36 deels digitale lessen. Vertel het verhaal van Anne Frank in de klas. De Anne Frank Stichting heeft lesmateriaal op elk leerniveau. Om onderwerpen zoals de Tweede Wereldoorlog, de Holocaust, antisemitisme, vooroordelen en discriminatie bespreekbaar te maken en te behandelen.. * Stichting Sobibor en Nationaal Monument Kamp Vught Joodse kinderen in kamp Vught De les gaat over het Kindertransport op 6 en 7 juni 1943 uit de Tweede Wereldoorlog. Twee treinen vertrokken met Joodse kinderen uit kamp Vught. De treinen gingen naar het doorgangskamp Westerbork. En vervolgens naar Sobibor in Polen. De bijna 1300 joodse kinderen werden hier vrijwel direct na aankomst om het leven gebracht. De les bestaat uit een documentaire, diverse opdrachten en een docenteninstructie. 3 - 6 lesuur / Prijs per leerling: € 1,00 / * Nationaal Monument Kamp Vught Philips-Kommando Gratis Deze website vertelt het verhaal van het Philips-Kommando. Dat zijn de gevangenen die in de Tweede Wereldoorlog hebben gewerkt in een werkplaats van Philips, die was gevestigd in kamp Vught. 1 - 2 lesuur * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Het Verleden Uit, De Toekomst In Gratis In deze leeromgeving is een selectie gemaakt uit erfgoed uit de oorlog. Het krijgt zo een nieuwe bestemming en een nieuwe doelgroep: leerlingen uit de bovenbouw van de basisschool. Interviews, foto’s, teksten, affiches, verzetskranten, getuigenissen, spotprenten en proclamaties worden ingezet als bronnenmateriaal binnen educatieve opdrachten. 1 - 2 lesuur / * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Concentratiekampen Gratis De Duitsers besloten in 1941/1942 om alle Joden in Europa te vermoorden. Ze noemden het de 'Endlösung', de definitieve oplossing. Op verschillende plekken werden vernietigingskampen gebouwd en vanuit alle bezette gebieden werden joden naar die kampen gebracht. In de lesbrief 'Concentratiekampen' in de serie 'Het verleden uit, de toekomst in' onderzoeken de leerlingen waar de meeste joden in Europa werden vermoord en waarom juist daar. Het antwoord kunnen ze achterhalen door gegevens in de beschikbare bronnen slim met elkaar te verbinden... 1 - 2 lesuur / * Museon De meeste leerlingen kennen in grote lijnen het verloop van de Tweede Wereldoorlog. In deze les gaan we juist in op de vraag: wat hebben kinderen meegemaakt? Wat betekende het als je ouders kozen voor het verzet, of juist voor de NSB, of als je Joods, Roma of Sinti was? Na een inleiding verdiepen de leerlingen zich individueel in het oorlogsverhaal van één van de kinderen. Zo komen de leerlingen van alles te weten over thema’s zoals verdriet, gevaar, geheim, geloof, school en bevrijding. * Museon Hoe was het om als kind de Tweede Wereldoorlog mee te maken? Wat betekende het als je ouders kozen voor het verzet of juist voor de NSB, of als je joods, Roma of Sinti was? Na een korte inleiding verdiepen de leerlingen zich individueel in het levensverhaal van één van de vijfendertig personen in de themazaal. Zij kregen allemaal te maken met verdriet, gevaar, geheimen, grote verantwoordelijkheid of onvrijheid – thema’s die toen speelden, maar ook in huidige conflictgebieden aan de orde zijn. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen tussen de ervaringen van kinderen toen en die van oorlogskinderen nu? * Nationaal Comité 4 en 5 mei Wij willen kinderen en jongeren kennis laten maken met de tradities van herdenken en vieren. En hen laten nadenken over rechtvaardigheid, democratie en vrijheid. We stimuleren het gesprek over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en over de betekenis van vrijheid en onvrijheid op school, in de klas en thuis in families. Lees hier meer over onze lesmaterialen voor verschillende leeftijdscategorieën en opleidingsniveaus. * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Oorlog in blik Gratis Op de website 'Oorlog in Blik' staan meer dan duizend films over de voorgeschiedenis van de oorlog, de periode van de Tweede Wereldoorlog en de nasleep van de oorlog. De meeste films zijn van amateurs, soms tijdens de oorlog in het geniep gefilmd, meestal in zwart/wit en vaak zonder geluid. Voor de lesbrief 'Oorlog in blik' in de serie 'Het verleden uit, de toekomst in' verdiepen de leerlingen in hun rol als reporter bij het Jeugdjournaal zich in een van vijf verschillende onderwerpen (mobilisatie, bombardement op Rotterdam, hongerwinter, voedseldroppings en bevrijdingsfeesten) en spreken ze een eigen tekst in bij de films. Met de vijf items (een voor elke groep) maken de leerlingen hun eigen Jeugdjournaal Tweede Wereldoorlog Special. 1 - 2 lesuur / * Nationaal Monument Kamp Amersfoort Waar is mijn vader? Een koffertje met daarin 15 exemplaren van het boek Oorlog zonder vader en op maat geschreven lesmateriaal krijgt u gedurende een afgesproken periode in bruikleen. Het boek van Martine Letterie is gebaseerd op de jeugdherinneringen van haar vader, Frank Letterie. Frank,’ heeft zijn vader gezegd tijdens die laatste fietstocht, ‘als er ooit iets met mij gebeurt, dan moet jij voor mama en de kleintjes zorgen. Beloof je dat?’ De bijbehorende documentaire Oorlog zonder vader gaat over Frank Letterie en is gemaakt naar aanleiding van het boek. Hij kijkt hierin terug op zijn jeugd en op de gebeurtenissen die in het boek worden beschreven. Bij het project hoort een aangepast bezoek aan Kamp Amersfoort: het is in grote delen afgestemd op de weg die Martinus Letterie indertijd aflegde in dit kamp. 3 - 8 lesuur / Prijs per leerling: € 1,60 / * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Foto, zoektocht en herinnering Gratis Enkele jaren geleden vond Ali Nieuwenhuis uit Deventer bij het opruimen een aantal foto's. Van één van de foto's was het lijstje kapot. Ze wilde het kartonnetje achter de foto hergebruiken voor een nieuw lijstje. Op de achterkant van het kartonnetje was een andere foto geplakt, een foto van een groep kinderen. Ze werd nieuwsgierig en vroeg zich af: 'Wie zijn deze kinderen?'. In de lesbrief 'Een foto, een zoektocht en de herinnering' gaan leerlingen op zoek naar de kinderen en 'adopteren' ze elk een van de kinderen voor een gezamenlijke klastentoonstelling. 1 - 2 lesuur / * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Propaganda Gratis In nazi-Duitsland was Joseph Goebbels minister van Openbare Voorlichting en Propaganda. Zijn ministerie had als taak om door middel van grote campagnes het steeds slechter wordende oorlogsnieuws te verhullen. Propaganda werd bij dit ministerie eenzijdige, onvolledige, verhullende of zelfs leugenachtige informatie verspreid. In de lesbrief 'Propaganda' krijgen de leerlingen een set van 12 oorlogsaffiches. Die zetten ze in een (chrono)logische volgorde. Daarna bekijken ze welke middelen de Duitse bezetters gebruikten bij hun propaganda. Daarvoor krijgen ze weer een set van 10 affiches. Als ze die bekeken hebben en weten welke propagandatechnieken er allemaal mogelijk zijn, ontwerpen ze een eigen 'oorlogsaffiche'. 1 - 2 lesuur / * Duitsland Instituut Amsterdam De Tweede Wereldoorlog herdacht In Nederland vindt op 4 mei de dodenherdenking plaats en op 5 mei vieren wij de bevrijding. Het accent is verschoven is van 'bevrijding' (terugkijkend) naar 'vrijheid' (vooruitkijkend). Maar hoe herdenkt Duitsland de oorlog? Het Duitsland Instituut ontwikkelde een lesbrief over dit thema.1 - 2 lesuur / * Eerste en Tweede Kamer der Staten-Generaal De derde kamer Gratis De Derde Kamer der Staten-Generaal is een interactief lesprogramma. Met behulp van een handboek en een debatspel leren leerlingen hoe de parlementaire democratie werkt in Nederland. Het lesprogramma bestaat uit twee delen: deel 1 voor beginners (oranje koffer) en deel 2 voor gevorderden (blauwe koffer). 1 - 4 lesuur / * Centrum voor Mondiaal Onderwijs Atlantikwall Gratis Tijdens de Tweede Wereldoorlog bouwde Duitsland de Atlantikwall, een rij verdedigingswerken in door Duitsland bezette landen, helemaal langs de kust van Zuid-Frankrijk tot de Noordkaap in Noorwegen. De Atlantikwall liep ook langs de Nederlandse kust en je kunt er nog steeds sporen en resten van vinden. In de lesbrief 'Atlantikwall' voor het vak aardrijkskunde maken de leerlingen een virtuele verkenningstocht langs restanten van de Atlantikwall in Nederland. Ze schrijven in tweetallen een stukje van een Atlantantikwall-route; samen maken ze een complete Atlantantikwall-reisgids. 1 - 2 lesuur / * Landschap Erfgoed Utrecht De geschiedenis van je eigen omgeving Gratis Op de website van Erfgoed Utrecht vind je sporen uit de geschiedenis van Kamp Amersfoort. Je kunt deze gedigitaliseerde bronnen gebruiken als basis voor een praktische opdracht geschiedenis. Om je te helpen bij je onderzoek vind je op de site ook een stappenplan, werkplan, links en literatuurverwijzingen. 1 - 6 lesuur / * Anne Frank Stichting Digitale les 'Nieuwe Vrienden’ Hoe ontstaan nieuwe vriendschappen en wat doe je als iemand wordt buitengesloten? Voor klas 1 en 2 van het voortgezet onderwijs, en voor groep 8 van het basisonderwijs zijn er nu aparte digitale lessen bij de educatieve strip ‘Nieuwe vrienden’ beschikbaar. Via animatiefilmpjes, verdiepingsopdrachten en discussievragen verkennen leerlingen de thema’s identiteit, vriendschap, vooroordelen en discriminatie. Wat gebeurt er? Wat vinden leerlingen hiervan? En: Wat kunnen ze zelf doen tegen vooroordelen en discriminatie? 1 - 4 lesuur / *13 in de Oorlog In 1939 is het oorlog in Europa. Er worden bommen op huizen gegooid, soldaten schieten op elkaar en miljoenen mensen raken hun huis en hun leven kwijt. En dat komt allemaal door Adolf Hitler, de baas van Duitsland. Hitler wil de baas worden van heel Europa en daarom vallen de Duitsers ook Nederland binnen. Voor de Nederlanders betekent dit dat hun hele leven in een klap helemaal verandert. 13 in de Oorlog neemt je in 13 afleveringen mee terug naar de Tweede Wereldoorlog en vertelt wat er allemaal gebeurde en hoe het is om tijd ens de oorlog op te groeien. Kan jij het je voorstellen? Wil je alle afleveringen op je gemak terugkijken? De DVD-box van 13 in de Oorlog is nu alom verkrijgbaar! Leraren handleiding Speciaal voor op scholen is er ook een lerarenhandleiding ontwikkeld bij 13 in de Oorlog. Deze handleiding kunt u, met een leerlingenwerkboekje en een dvd met afleveringen 1-6, bestellen via www.schooltv.nl/webwinkel * Stichting Sobibor en Nationaal Monument Kamp Vught Joodse kinderen in kamp Vught De les gaat over het Kindertransport op 6 en 7 juni 1943 uit de Tweede Wereldoorlog. Twee treinen vertrokken met Joodse kinderen uit kamp Vught. De treinen gingen naar het doorgangskamp Westerbork. En vervolgens naar Sobibor in Polen. De bijna 1300 joodse kinderen werden hier vrijwel direct na aankomst om het leven gebracht. De les bestaat uit een documentaire, diverse opdrachten en een docenteninstructie. 3 - 6 lesuur * Herinneringscentrum Kamp Westerbork Speciaal voor (school)groepen heeft het Herinneringscentrum Kamp Westerbork een uniek educatief programma ontwikkeld waarbij de slachtoffers een naam en een gezicht krijgen. Kijk op de site voor alle mogelijkheden.o.a. Leven na de ondergang Een dvd met korte portretten van overlevenden van de concentratie- en vernietigingskampen. Bij de dvd zitten vragen voor in de les. De dvd kost €9,95 per stuk. 0,5 - 1 lesuur / * Anne Frank Stichting Free2choose In het dvd lespakket Free2choose (€5) ontdekken leerlingen welke grondrechten zij hebben en wat er gebeurt als twee rechten met elkaar botsen. Leerlingen vergaren hierbij niet alleen kennis rondom botsende grondrechten, maar trainen ook hun debatvaardigheden: luisteren, beargumenteren en respectvol omgaan met andermans mening. Free2choose is flexibel inzetbaar. Je kunt er een compleet project rond starten, maar het is ook geschikt om in te zetten in één lesuur.1 - 10 lesuur / * Verzetsmuseum Zuid-Holland De Digitale mogelijkheden educatie en bezoek aan het museum * Lesaanbod Projectenaanbod Stichting Vredesburo Eindhoven Het Vredesburo in Eindhoven is een plaatselijke, onafhankelijke organisatie op het gebied van vredesvraagstukken en mondiale bewustwording. Het lesaanbod is ontwikkeld op basis van jarenlang werken in de praktijk. Wij maken gebruik van bepaalde onderdelen van bestaande programma’s, maar maken ook zelf projecten die toegesneden zijn op de actualiteit en de identiteit van de school. In september 2015 heeft de VN een nieuwe mondiale duurzame ontwikkelingsagenda voor 2030 vastgesteld. Deze agenda bevat 17 Sustainable Development Goals (SDG’s) (voor meer informatie kijk op www.sdgnederland.nl/) die gelden voor alle landen; de lidstaten moeten zorgen voor vertaling in nationaal beleid. Op dit moment worden er door ons lessen ontwikkeld over dit thema. We kunnen op uw school ook hierover lessen komen geven. Voorgroep 7 & 8: 1. lesaanbod over pesten en treiteren: informatie, toneelspel, opdrachten, met als inzet: iedereen in de klas hoort erbij. Waarom pesten leerlingen elkaar, wie is er stoer, groepsdruk en de aandacht trekken. Hierbij ook aandacht voor nieuwe vormen van pestgedrag (cyberpesten) 2. lesaanbod 2e wereldoorlog/Anne Frank: aan de hand van een verhaal kijken we naar de oorzaken en gevolgen van de 2e Wereldoorlog. Speciale aandacht is er voor Anne Frank: een verhaal over vervolging en angst, maar ook een geloof in een betere wereld Kernpunt is het begrijpen van waarom het gebeurd is en voor welke moeilijke keuzes mensen kwamen te staan. We trekken de keuzes door naar nu. We kunnen leren van het verleden en proberen fouten te vermijden. 3. Wereldwijs: filosofische kringgesprekken met kinderen over vertrouwen, waarheid, vriendschap en alle andere essentiële vragen en begrippen die ons bezig houden. Door het geven van de les worden kinderen zich bewust van de problemen die aan bepaalde onderwerpen kleven. Op een speelse manier gaan we samen op zoek naar argumenten en antwoorden. We werken niet alleen met gesprek en discussie, we gaan ook schrijven en aan elkaar vertellen wat we vinden van bepaalde stellingen. We spelen de filosofische rechtbank en een filosofisch ganzenbord. 4. kinderrechten: in 1989 is het kinderrechtenverdrag afgesloten (Internationaal Verdrag inzake de Rechten van het Kind). Wat betekent dat en hoe zit het wereldwijd met de rechten en plichten van kinderen. In de klas maken we gebruik van spelmateriaal en informatie van UNICEF. Daarnaast verzorgen wij ook creatieve workshops (schilderen/tekenen ) rondom deze thema’s en maken projecten “op maat” als er een specifieke vraag is die te maken heeft met bovengenoemde onderwerpen. Voor kleinere groepen is het ook mogelijk om een culinaire workshop te organiseren onder de titel “De wereldmaaltijd”. We vertellen aan de hand van kruiden, specerijen en gerechten over de wereldvoedselsituatie en gaan samen aan de slag in de keuken om een aantal gerechten te maken. Voor het voortgezet onderwijs:* elk project wordt aangepast aan het niveau van de leerlingen/studenten. 1. een aangepaste versie van het pesten en treiteraanbod, maar nu geënt op de belevingswereld van 12 – 18 jarigen (met extra aandacht voor de rol van sociale media). In dit project is ook aandacht voor vragen die te maken hebben met seksuele identiteit, respect en tolerantie; 2. Vluchtelingen: “een verhaal”. In samenwerking met andere Eindhovense groepen geven wij voorlichting over dit vraagstuk aan de hand van persoonlijke verhalen, filmfragmenten, lesbrieven en toneelopdrachten. Wij proberen het vraagstuk een persoonlijke dimensie te geven en dicht bij de leerlingen te brengen; 3. Het Midden-Oosten en de Arabische lente: wie is wie, en waarom zijn de ontwikkelingen daar van groot belang in de hele wereld. We doen dit aan de hand van een spel in de klas, waarbij leerlingen zich moeten verplaatsen in de diverse groepen die onderdeel van het conflict zijn. Naast deze specifieke projecten zijn er uiteraard ook andere onderwerpen waar wij ons mee bezighouden en waarover we lessen verzorgen: Zinloos geweld & geweld in het uitgaansleven Op aanvraag zal het Vredesburo een voorstel doen voor de lesinhoud en desgewenst ook zorg dragen voor ondersteunend materiaal (dvd/werkbladen/websiteverwijzingen). Wij vinden het belangrijk om te benadrukken dat we willen dat mensen met elkaar in gesprek gaan, argumenten uitwisselen en proberen te komen tot een eigen mening. Mocht U geïnteresseerd zijn in een project dat bedoeld is voor een andere leeftijdsgroep, dan is het altijd mogelijk om het aan te passen. De lessen worden verzorgd door ervaren en gediplomeerde medewerkers. Er is geen vastgelegde “lesprijs”. Deze wordt bepaald op basis van onkosten en beschikbare middelen van de instelling. We gaan uit van het standpunt dat financiën geen drempel mogen vormen om een les aan te vragen. Via onderstaande adresgegevens kunt u een les boeken of meer informatie verkrijgen. Grote Berg 41, 5611 KH Eindhoven tel. + fax : 040-2444707 info@vredesburo.nl www.vredesburo.nl www.vredeseducatieeindhoven.nl *ProDemos zal vanaf 1 januari 2017 de activiteiten die Stichting Vredeseducatie in Fort De Bilt organiseerde voortzetten. Fort De Bilt biedt een interactieve tentoonstelling over vooroordelen, diversiteit, pesten en het zondebokverschijnsel voor leerlingen van 10-14 jaar. De geschiedenis van het verzet in de Tweede Wereldoorlog wordt op dit voormalige militaire fort aan de actualiteit en de leefwereld van kinderen gekoppeld. ProDemos organiseert door het hele land activiteiten over de werking en het belang van de democratie en de rechtsstaat. Beladen plek Fort De Bilt werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebruikt als fusilladeplaats. Honderdveertig mannen, voornamelijk verzetsstrijders, werden hier doodgeschoten. In de tentoonstelling wordt deze geschiedenis gekoppeld aan hedendaagse voorbeelden van onrecht en verzet, maar ook aan het zondebokverschijnsel en het verschil tussen feit en mening. Interactieve tentoonstelling De educatieve tentoonstelling is interactief. Leerlingen gaan in tweetallen zelf aan de slag op hun eigen tempo en niveau. Zij mogen overal aankomen: ze moeten knoppen indrukken, kleppen optillen, zakjes op een weegschaal leggen, bordjes verhangen. Op die manier gaan zij op zoek naar informatie, lossen puzzels op en leggen verbanden. Ook worden zij uitgedaagd om stil te staan bij hun eigen gedrag en gewoonten en om hun eigen mening te vormen. Voor vragen aan de stichting Vredeseducatie kunt u contact opnemen met: Jan Durk Tuinier 06 57 41 74 25 vrede@xs4all.nl * een twintigtal spraakmakende educatieve materialen en projecten verschenen die op duizenden scholen en instellingen een structurele plek hebben gekregen. Fort De Bilt Het kantoor van de Stichting Vredeseducatie is gevestigd op Fort De Bilt in Utrecht. Het terrein, dat eigendom is van de stad Utrecht heeft een educatieve bestemming. De Stichting Vredeseducatie beheert op het fort een “Herinneringscentrum voor de toekomst”. Dit is vooral gericht op kinderen en jongeren. Ze maken kennis met het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Ook kunnen zij ontdekken hoe zij zich zelf kunnen inzetten voor andere mensen. In dit centrum is een interactieve tentoonstelling over het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en in het heden gebouwd. In 2001 ontving de Stichting Vredeseducatie de Tolerantieprijs van de Stad Utrecht voor de educatieve activiteiten op Fort De Bilt. Zelf vrede leren maken Een klein gespecialiseerd pedagogisch team ontwikkelt de educatieve projecten. Docenten en jeugdwerkers uit de praktijk volgen het hele ontwikkelingsproces nauwgezet. Daar waar mogelijk worden kinderen en jongeren betrokken in de testfase wat de kwaliteit ten goede komt. De werkvormen zijn gericht op interactie, dialoog en stellen kinderen en jongeren in staat om zelf handelingsperspectieven te scheppen. Dat wil zeggen dat kinderen en jongeren in hun eigen leefomgeving aan vrede kunnen werken. In de korte geschiedenis van de Stichting Vredeseducatie (opgericht in 1993) is *Wat is 'De Vooroordelenkoffer'? De vooroordelenkoffer bevat 50 kleurrijke opvouwbare displays van karton. Samen vormen ze een complete tafeltentoonstelling met 12 thema's. Het is een aantrekkelijk leermiddel om met kinderen en jongeren in het onderwijs en jeugd en jongerenwerk vooroordelen te ontmaskeren en de kenmerken van burgerschap en democratie te onderzoeken. De tafeltentoonstelling is niet ingewikkeld maar ook niet kinderachtig. Wel verrassend, spannend en leuk om te doen. De werkvormen in de tafeltentoonstelling zijn uitdagend en interactief. Dat wil zeggen dat de kinderen op een creatieve manier betrokken raken bij de thema’s. Ze worden uitgedaagd om antwoorden te bedenken, meningen te geven, oplossingen te zoeken en samen te werken. De kernwoorden zijn: ontdekken, beleven en handelen. Werkwijze De displays van de Vooroordelenkoffer worden op tafels gezet in het lokaal, zaal of gemeenschapsruimte. De deelnemers werken in tweetallen en krijgen een eigen routekaart. Dat is een klein boekje dat uit de handleiding gekopieerd kan worden. Er staan opdrachten in en de deelnemers kunnen aantekeningen maken. De deelnemers werken geheel zelfstandig. De tafeltentoonstelling is opgezet vanuit zelfsturend leren, daardoor zijn sommige werkvormen zelfcorrigerend. De rol van de bege¬leiders is een enthousi¬asme¬rende. Voor Kinderen en jongeren van 10 tot 14 jaar in het onderwijs en jeugd- en jongerenwerk. , Volwassenen in educatieve groepen (ouders, onderwijsgevenden, opvoeders, studenten) *Geachte Docent De wereld dringt overal in door. Door moderne communicatiemiddelen zijn we verbonden met alle plekken op aarde. We zien de opstanden in de Arabische wereld net zo makkelijk aan ons voorbijtrekken als het geweld dat in onze eigen straat voorkomt. Het Vredesburo heeft een breed aanbod als het gaat om voorlichting op het gebied van gewelds- en Vredesvraagstukken. Op deze site bevinden zich een aantal specifieke projecten, maar er kan ook een project op maat gemaakt worden als het gaat om onderwerpen, die gerelateerd zijn aan: Internationale betrekkingen Conflictsituaties Ontwikkelingsproblematiek Geweldsvraagstukken in de Nederlandse samenleving Geweldloos communiceren. Op aanvraag zal het Vredesburo een voorstel doen voor de lesinhoud en desgewenst ook zorg dragen voor ondersteunend materiaal (dvd/leerlingbladen/websiteverwijzingen).Wij vinden het belangrijk om te benadrukken dat we willen dat mensen met elkaar in gesprek gaan, argumenten uitwisselen en proberen te komen tot een eigen standpunt. Wij zien het als onze taak om het gesprek met elkaar aan te gaan en er zorg voor te dragen dat iedereen een stukje van de puzzel kan aan- en bijdragen * Romeinse Geschiedenis Ook alle perioden worden duidelijk weergegeven * Anne Frank tijdbalk Tijdbalk Anne Frank afgezet tegen WOII Nederland en Internationaal. Geeft een prima en duidelijk overzicht * Een zeer uitgebreide (incl. verwijzingen) chronologie van Willem van Oranje, jaartal en gebeurtenis. Dr Gerrit Drost noemt het zelf de Tijdtafel. * Hoogtepunten Nederlandse Geschiedenis Tijdbalk . * Nederland in de 16e eeuw Onderdeel van de Tijdbalk Nederlandse Geschiedenis * Nederland in de 17e eeuw Onderdeel van de Tijdbalk Nederlandse Geschiedenis * Nederland in de 18e eeuw Onderdeel van de Tijdbalk Nederlandse Geschiedenis * Nederland in de 19e eeuw Onderdeel van de Tijdbalk Nederlandse Geschiedenis * Nederland in de 20e eeuw Onderdeel van de Tijdbalk Nederlandse Geschiedenis * De Opstand, de Nederlanden: politiek en militair van 1500-1648 Van Op 24 februari 1500 wordt de latere Karel V in Gent geboren, zoon van hertog Filips de Schone en Johanna van Castilië. Albrecht van Saksen wordt door zijn zoon George opgevolgd als heer van Friesland tot 1648 De Vrede van Múnster * Hier vind je een chronologisch overzicht van de Nederlandse geschiedenis. De jaartallen : Prehistorie tot aan 57 v Chr; Romeinse tijd 57 v Chr-400; Middeleeuwen 400-1555; Vroege middeleeuwen 460-900; Volle middeleeuwen 900-1300; Late middeleeuwen 1300-1555; Gouden eeuw 1555-1648; Republiek 1648-1795; Napoleontische tijd 1795-1814; Koninkrijk 1814-1914 ; Eerste Wereldoorlog 1914-1918 ; Interbellum 1918-1940; Tweede Wereldoorlog 1940-1945; Wederopbouw 1945-1960; Nieuwe tijd 1960-heden * Romeinen en Bataven Prima Prachtig en fantastisch, zeer gebruikers vriendelijk. De periode wordt zo wel heel duidelijk weergegeven Tijdlijn Romeinen en Bataven lees meer * Romeinen en Bataven Prima Prachtig en fantastisch, zeer gebruikers vriendelijk. De periode wordt zo wel heel duidelijk weergegeven * Chronologisch overzicht van de veldslagen aan het Westelijk front *Aalten oorlogs en verzetsmuseum 1940 1945 Aalten Verzetscollectie 1940-1945 Aalten Museum Korps Rijdende Artillerie ’t Harde Nederlands Artillerie Museum ’t Harde Markt 12 Museum Aalten Militair Historisch Museum Achtmaal Achtmaal Museum Nederlandse Cavalerie Amersfoort Anne Frank Huis Amsterdam Monument en Museum Hollandsche Schouwburg Amsterdam Amsterdam Verzetsmuseum Amsterdam Amsterdam Museum Wings to Victory Arnemuiden Arnhems Oorlogsmuseum '40-'45 Arnhem Stoottroepenmuseum - Johan Willem Frisokazerne Assen Gdynia Museum Axel Axel (Terneuzen) Collectie '40-'45 Beekbergen Museum Bevrijdende Vleugels Best Expositie 40-45 Blitterswijk Titus Brandsma Museum Bolsward Museum De Bezinning 1940-45 BorculoBR>Vliegend Museum Seppe Bosschenhoofd Generaal Maczekmuseum Breda Museum Oorlog en Vrede Breda Museum der Koninklijke Marechaussee Buren Museum vliegbasis Deelen Deelen Legermuseum Delft Delft Fort Kijkduin Den Helder Marinemuseum Den Helder Den Helder Museum De Maurits 1940-1945 Doesburg Museum 40-45 Dordrecht Museum Verbindingsdienst Ede Militair Historisch Museum De Veteraan 1935-1945 Eefde Ergens in Nederland 1939-1945 Emmen Verzetsmuseum Zuid-Holland Gouda Nationaal Bevrijdingsmuseum 1944-1945 Groesbeek Museum Canadian Allied Forces 1940-1945 Groningen Corrie ten Boom Huis Haarlem Leudal Museum Haelen Museum '40-'45 Harkstede Historische Verzameling Korps Nationale Reserve Harskamp Museum Infanterie Schietkamp Harskamp Harskamp Wielrijdersmuseum Harskamp Luchtoorlogsmuseum Fort Veldhuis Heemskerk Achterhoeks Museum 1940-1945 Hengelo Betuws Oorlogsmuseum "The Island" 1944-1945 Heteren Atlantikwall-Museum Hoek van Holland Nederlands Kustverdedigingsmuseum Hoek van Holland Museum "De bewogen jaren 1939-1950" Hooge Mierde Herinneringscentrum Kamp Westerbork Hooghalen Bunker Museum Ijmuiden Ijmuiden Forteiland Ijmuiden Ijmuiden Kazematten Museum Kornwerderzand Kornwerderzand Verzetsmuseum Friesland Leeuwarden Nationaal Luchtvaart-Themapark Aviodrome Lelystad Kamp Amersfoort (Polizeiliches Durchgangslager Amersfoort) Leusden AVOG Crashmuseum 1940-1945 Lievelde Museum Oorlog in de Peel Melderslo Oorlogsmuseum West-Friesland Midwoud Museum Zeeland 1940-1945 Infatuate Nieuwdorp AtlantikWall Museum Noordwijk Noordwijk Museum Brigade en Garde Regiment Prinses Irene Oirschot Museum Switchback Oostburg Oostburg Airborne museum Hartenstein Oosterbeek Biber Bunker Oostvoorne Oorlogsmuseum Ossendrecht Ossendrecht Juttersmuseum Texel Oudeschild Liberty Park Overloon American Motorcycle Museum Raalte Oorlogs- en Verzetsmuseum Johannes Post Ridderkerk – Rijsoord Luchtoorlog- en Verzetsmuseum CRASH '40-'45 Rijsenhout (Haarlemmermeer) Commandomuseum Boons Roosendaal Mariniersmuseum der Koninklijke Marine Rotterdam Oorlogsverzetsmuseum Rotterdam Rotterdam Historisch Museum Grenadiers en Jagers Schaarsbergen Historische verzameling Van Heutsz Regiment Schaarsbergen Regionaal Museum 1940-1945 Schagen en omstreken Schagen Bunkermuseum Schlei Schiermonnikoog Militaire Luchtvaart Museum Soesterberg Soesterberg Luchtvaart- en Oorlogsmuseum Texel Texel (De Cocksdorp) Klein Museum Het Veerse Gat Veere Atlantikwall Wapens & Munitie Museum Velsen Twents Oorlogsmuseum 1940-1945 Vriezenveen Geniemuseum Vught Vught Kamp Vught (Konzentrationslager Herzogenbusch) Vught Biesbosch Museum Werkendam Werkendam Polderhuis Westkapelle, Dijk- en oorlogsmuseum Westkapelle Maas en Waal Museum 1939-1945 Winssen Bunkermuseum Zoutelande Zoutelande * Vestingwerken beschreven In de Middeleeuwen werden de steden verdedigd vanaf aarden wallen met grachten, palissades en houten poorten. Later werden dit veelal stenen muren met stenen torens Prachtige site van Daniel van der Ree * Amersfoort = klik hier Amersfoort Toerisme = klik hier Bergen op Zoom = klik hier Bergen op Zoom Toerisme = klik hier Brielle = klik hier Brielle Toerisme = klik hier Geertruidenberg = klik hier Geertruidenberg Toerisme = klik hier Gorinchem = klik hier Gorinchem Toerisme = klik hier Grave = klik hier Grave Toerisme = klik hier Hellevoetsluis = klik hier Hellevoetsluis Toerisme = klik hier Hulst = klik hier Hulst Toerisme = klik hier Maastricht = klik hier Maastricht Toerisme = klik hier Muiden = klik hier Muiden Toerisme = klik hier Naarden = klik hier Naarden Toerisme = klik hier Ravenstein/Megen = klik hier Ravenstein/Megen Toerisme = klik hier s-Hertogenbosch = klik hier s-Hertogenbosch Toerisme = klik hier Weesp = klik hier Weesp Toerisme = klik hier Willemstad Toerisme = klik hier Zaltbommel = klik hier Zaltbommel Toerisme = klik hier *Forten Hierop een uitgebreide lijst met verwijzingen naar websites over Nederlandse en Belgische verdedigingswerken. U vindt alle informatie over vestingen, linies, kazematten, inundatiewerken en ander militair erfgoed. Er zijn 527 verwijzingen in 55 categorieën en 22 provincies. *Kastelen Alle Nederlandse middeleeuwse kastelen voor u verzameld. Er is een overzicht gegeven van alle bestaande en niet meer bestaande middeleeuwse kastelen, locaties en bijbehorende publicaties. Verder een uitgebreide linken site en een site met links voor kinderen. *Deze pagina's biedt informatie over de nog bestaande borgen en steenhuizen. Omdat er van de oorspronkelijke 400 nog zo weinig zijn overgebleven, noemen wij apart ook de verdwenen borgen. Eigenlijk is de enige borg die nog in volle glorie bestaat de Menkemaborg en ook wel de Fraeylemaborg. Alle andere - ook de zgn. nog bestaande, zijn restanten en/of het resultaat van een 18e eeuwse verbouwing tot landhuis. De historie, de oorspronkelijke bewoners en de huidige functie worden beschreven, hetzij via links naar relevante eigen pagina's hetzij op apart gemaakte pagina's. Omdat er nog maar zo weinig echte borgen over zijn, vinden wij het zinvol om daarnaast nog te noemen een aantal zgn. veenborgen en ook enkele landgoederen, buitenplaatsen en zelfs een enkele Groninger hereboerderij als historie en huidige bewoning of functie voldoende allure heeft *Verspreid over de oude graafschappen Holland en Zeeland lagen in de middeleeuwen talrijke kastelen. Waren de op strategische punten gelegen kastelen in de eerste plaats bedoeld om het omringende gebied te verdedigen, daarnaast werd het gebied van hieruit bestuurd en geëxploiteerd. *De Limes is de grens van het voormalige Romeinse Rijk en werd van ongeveer 57 voor Chr. tot zo’n 400 na Chr. door de Romeinen gebruikt. Limes (uitgesproken als lie-mes) is Latijn voor ‘grens’ en ‘pad’. In Nederland loopt de Limes van Katwijk via de oude Rijn langs Arnhem naar Duitsland. Hiermee is de de Limes het grootste archeologische monument van ons land. Een levend monument dat nog altijd invloed uitoefent op onze huidige cultuur. Op deze vernieuwde website vind je meer informatie over deze Limes. * Het instituut is kort na de bevrijding, op 8 mei 1945, opgericht in het besef van het grote belang van de bezettingsperiode. Sinds 1 januari 1999 is het Instituut onderdeel van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD) bestaat nu meer dan zestig jaar en is hét centrum in Nederland voor de kennis en de bestudering van Nederland (inclusief Nederlands-Indië) en de Tweede Wereldoorlog. Enige jaren geleden is het werkterrein van het Instituut verruimd en is het onderzoeksterrein geformuleerd als de geschiedenis van de beide wereldoorlogen in hun contemporain-historische context, met inbegrip van hun maatschappelijke uitwerking op langere termijn. *Alle belangrijke periodes in de geschiedenis van de Nederlandse landmacht in vogelvlucht. * De geschiedenis van de militaire luchtvaart in Nederland begint in 1913 met 1 toestel. De Luchtvaartafdeling, zoals de voorloper van de Koninklijke Luchtmacht heet, groeit vanaf dat moment echter snel. *Geschiedenis van de marine De kerntaken van de Nederlandse marine zijn in de loop der eeuwen herhaaldelijk aangepast aan de (inter)nationale veiligheidssituatie. In deze tijd heeft de val van de Berlijnse muur tot een heroriëntatie geleid *Landmachtmusea en –verzamelingen Vele musea en verzamelingen zijn gerelateerd aan de landmacht. De bekendste daarvan is het Legermuseum in Delft. Amersfoort Museum Nederlandse Cavalerie Arnhem Historische Verzameling Regiment Van Heutsz Historische Verzameling Garderegiment Grenadiers en Jagers Assen Historische Verzameling Stoottroepen Breda Historische Verzameling Koninklijke Militaire Academie Culemborg Historische Verzameling Explosieven Opruimingsdienst Darp Historische Verzameling Regiment Johan Willem Friso Delft Legermuseum Ede Historische Verzameling Luchtdoelartillerie Historische Verzameling Militaire Inlichtingen Dienst Museum Verbindingsdienst Harskamp Infanterie museum en Infanterie Schietkamp Museum Historische Verzameling Korps Nationale Reserve ’t Harde Nederlands Artillerie Museum Hilversum Historische Verzameling Militaire Geneeskundige Dienst Koninklijke Landmacht Oirschot Historische Verzameling Irene Brigade en Garderegiment Fuseliers Prinses Irene Roosendaal Historische Verzameling Korps Commandotroepen 'Commandomuseum' Stroe Historische Verzameling Aan- en Afvoertroepen Soesterberg Historische Verzameling Intendance Dienstvakverzameling Militaire Administratie Historische Verzameling Technische Dienst Weert Historische Verzameling Koninklijke Militaire School Historische Verzameling Regiment Limburgse Jagers Vught Geniemuseum *Maritiem Digitaal is een gezamenlijke database van een aantal belangrijke maritieme musea, waarin gegevens kunnen worden opgezocht over voorwerpen en literatuur die zich in deze musea bevinden. Niet alle musea hebben hun collectie volledig beschreven waardoor het kan zijn dat u toch niet kunt vinden wat u zoekt. U kunt dan altijd contact opnemen met het betreffende museum. *Het Marinemuseum in Den Helder brengt de geschiedenis van de marine in beeld. Belangrijk onderdeel van het museum zijn de 3 museumschepen: de onderzeeboot Tonijn, het ramschip Schorpioen en de mijnenveger Abraham Crijnssen. * In het Militaire Luchtvaart Museum wordt de geschiedenis verteld van de militaire luchtvaart vanaf het prille begin tot in deze tijd. Dit gebeurt aan de hand van historische en moderne vliegtuigen, helikopters, uniek fotomateriaal, documenten, kunstwerken, maar ook uniformen ** Waterlinie op Wielen gaat ‘on tour’ tm december 2010 De Nieuwe Hollandse Waterlinie ligt in een groot gebied van Muiden tot aan de Biesbosch, met enkele informatiepunten op grotere centraal gelegen forten en vestingwerken. Diverse actieve belangstellenden willen graag op meer decentrale plekken in de Hollandse Waterlinie informatie over de linie aanbieden. Daarom hebben de stichting Werk aan de Linie en Podium (bureau voor educatieve communicatie) het initiatief genomen om te komen tot de realisatie van een mobiel infocentrum: de Waterlinie op Wielen. Het is een informatiecentrum dat naar de plek komt waar het publiek is, bijvoorbeeld tijdens een expositie of evenement op een fort. De Waterlinie op Wielen kan forten en gemeenten aandoen, maar ook scholen bezoeken. De Waterlinie op Wielen is een voorloper op de leskist Hollandse Waterlinie die op dit moment in ontwikkeling is. Locaties De Waterlinie op Wielen is een nieuw gebouwde waterlinieblauwe ‘schaftwagen’ van 2.70 bij 7.00 meter. In de wagen staat een linietafel met een overzicht van de Waterlinie van Muiden tot de Biesbosch. Het mobiele informatiecentrum voor de Hollandse Waterlinie bevat tevens diverse (interactieve) presentaties op en in panelen, computers en ‘verrekijkers’ over verleden, heden en toekomst van de linie. *Oorlogsmonumenten *Vrede en veiligheid vragen voortdurend aandacht. De aanwezigheid van Nederlandse militairen in Afghanistan en andere conflictgebieden bevestigt dat onze solidariteit de landsgrenzen overstijgt. Voor de zware taak die zij vaak met gevaar voor eigen leven vervullen, verdienen zij niet-aflatende waardering. Wij denken aan hen die vielen en hun nabestaanden." Oorlogs Graven Stichting *Anne Frank Museum *De Romeinen brachten veel spullen naar ons land die we hier nog niet kenden. Perziken, druiven en kippen bijvoorbeeld. Maar ook spiegels, messen, lepels en glas. En wat ook nieuw was: geld * De Romeinen 2 *De Romeinse Limes *Karel de Grote leefde zo'n 1300 jaar geleden. Hij was koning van het Frankische rijk. Karel voerde tijdens zijn leven veel oorlogen. De Saksen waren zijn grootste tegenstanders. *Floris de Vijfde, Willem van Oranje en de gebroeders de Wit waren slachtoffers van politieke moorden uit de Nederlandse de geschiedenis. De moord op Pim Fortuyn kan aan dit droevige rijtje worden toegevoegd * Als er niet gevochten werd ging het leven op het kasteel er meestal rustig aan toe. Er werd gewoond, geleefd en plezier gemaakt. *Als de vijand op de loer lag, moest je het in een kasteel lang kunnen uithouden. Daarom was het belangrijk om veel water en voedsel in het kasteel te hebben. *De bewoners van een middeleeuwse stad beschermden zich tegen vijanden door het bouwen van een stadsmuur *In de Middeleeuwen werden de eerste kastelen gebouwd. Het was een onrustige tijd. De mensen voelden zich niet veilig *Een aanval op een kasteel *In de middeleeuwen gebruikten de mensen een slingerblijde, een soort katapult, om gaten in de muren te slaan. * De burcht van Leiden lijkt wel een kasteel! Het is ook gebouwd in de tijd van de kastelen, in de 12e eeuw. *Floris V *KarelV *De Republiek 1588 *Willem van Oranje *Michiel de Ruyter stierf in een zeeslag tegen de Fransen. Er is in de Nieuwe Kerk nog steeds een herdenkingssteen. *Hoera, de Fransen zijn in 't land! Nu zijn we voor altijd verlost van de regenten en de stadhouder! Leve de vrijheid! *De slag bij Waterloo wordt de definitieve nederlaag van Napoleon Bonaparte *Napoleon Bonaparte en zijn leger behalen grote overwinningen. Napoleon is nu zo machtig, dat hij zichzelf tot keizer van Frankrijk kroont. *Naarden is een oude vestingstad. Bekijk deze clip als je er meer over wilt weten *De Patriotten 1780 *Niet zo heel lang geleden werkten er Afrikaanse slaven op de Nederlandse plantages. Ze werkten heel erg hard maar kregen niets betaald. En als ze protesteerden, volgde er een vreselijke straf... *Gelijke rechten voor zwarte en blanke mensen. Het lijkt zo gewoon in Nederland. Toch is het nog helemaal niet lang geleden dat Nederlanders in slaven handelden... *Wat is de Stelling van Amsterdam? *Een atoombom is een enorm groot en gevaarlijk vernietigingswapen. Op 6 augustus 1945 liet Amerika een atoombom vallen op de Japanse stad Hiroshima. In deze clip zie je wat dat betekende... *Eerste Wereldoorlog *De Eerste Wereldoorlog, die duurde van 1914 - 1918, is vooral bekend geworden als een 'loopgravenoorlog'. In de zomer van 1916 willen de geallieerden een doorbraak forceren bij de rivier de Somme. * Grote paniek op Wall Street op 24 oktober 1929. Het begin van de wereldwijde crisis in de jaren dertig. * Door de crisis op de beurs in Amerika, komt de handel in Nederland stil te liggen. Bedrijven moeten sluiten en werknemers worden ontslagen. * Ingenieur Lely maakte aan het begin van de twintigste eeuw het plan voor de bouw van de Afsluitdijk. *Indonesië *Hoe kwam Hitler aan de macht *De Tweede Wereldoorlog *Paniek en totale ontreddering na inval van Duitse legers in mei 1940. *Anne Frank moest tijdens de Tweede Wereldoorlog onderduiken in het Achterhuis. Tijdens haar verblijf in het Achterhuis schreef Anne haar belevenissen op in een dagboek. * Staakt! Staakt! De februaristakingStaakt! Staakt! Stond er op de pamfletten. En driehonderdduizend Amsterdammers legden het werk neer in februari 1941. Midden in de Tweede Wereldoorlog. * Onderduiken. Een onderduiker is iemand die zich verbergt. In de Tweede Wereldoorlog moesten vooral veel Joden onderduiken voor de Duitsers en een veilige schuilplaats zoeken. * Een nieuwe naam Onderduiken. In de Tweede Wereldoorlog moesten vooral veel Joden onderduiken voor de Duitsers en een veilige schuilplaats zoeken. Ze kregen een nieuwe naam, een nieuw persoonsbewijs en soms verfden ze hun haar blond. * Onderduiken Het is oorlog. De Duitsers zijn de baas in ons land. Op een vroege ochtend vertrekt de familie Frank naar een geheim adres. Waarom? * Een brug te ver . Het bevrijdingsplan van Montgomery. Op 6 juni 1944 landden de Amerikaanse, Engelse en Canadese troepen aan de Franse kust. Ze zouden Duitsland aanvallen om Hitler, de Duitse alleenheerser, te verslaan. *In vrijwel elke plaats in Nederland staan oorlogsmonumenten. Zij herinneren aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog *Op dit moment zijn er 27 landen lid van de EU. Maar het begon allemaal in 1951 met maar 6 landen: Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, België en Luxemburg *Suriname en de Nederlandse Antillen *Tijdens de Tweede Wereldoorlog ontwikkelde Amerika een nieuw, levensgevaarlijk wapen: de atoombom. In deze clip zie je wat dat inhield... * Thierry van den Berg is bommenspeurder. Dat is geen hobby, maar een echte baan. Maar wat doet een bommenspeurder eigenlijk? *Srebrenica *oorlog en vrede in europa *Een oorlogsbom wordt onschadelijk gemaakt op zee. Door de grote druk van de explosie komt er een enorme golf water omhoog uit de zee. Wil je zien hoe hoog deze waterzuil is, kijk dan deze clip. *Het dagelijks leven in Afghanistan *De militairen in Kamp Holland (Afghanistan) gaan geregeld op patrouille, dat betekent buiten de poort van het kamp. De militairen gaan nu drie dagen op pad. Dit is natuurlijk niet zonder gevaar. Er gaan veel militairen voertuigen en munitie mee om er voor te zorgen dat de militairen weer veilig terug komen. *Uruzgan ligt in Afghanistan. Het Nederlandse leger zit er om het land op te bouwen en te beschermen tegen de Taliban. Door op patrouille te gaan verkennen ze de omgeving. Maar slapen, eten, drinken en naar de wc gaan gaat dan net even anders! * Op Kamp Holland in Afghanistan werken zo’n 1500 militairen. Sommige militairen gaan het kamp af, maar ook een groot aantal blijven op het kamp om alles voor de militairen draaiende te houden. *Het dagelijks leven in Afghanistan |
