De Stijl 1917-1931 Een revolutie in vormgeving De beroemde 'rood-blauwe stoel' uit 1918 van Gerrit Rietveld is niet alleen rood en blauw: het onderstel is geel en zwart. De stoel voldoet daarmee nog wel aan de eisen die de kunstenaars van De Stijl aan beeldende kunst stelden. Ze vonden dat alleen de drie primaire kleuren (rood, blauw en geel) en de drie 'niet-kleuren' (zwart, grijs en wit) mochten worden gebruikt. Verder moesten alle lijnen recht zijn en ook de hoeken. Hun kleurprincipes zie je bijvoorbeeld nog terug in het werk van Dick Bruna ('Nijntje'). Inderdaad werd Dick Bruna beïnvloed door De Stijl, maar hij week meteen weer van de strenge uitgangspunten af door groen te gebruiken en ronde lijnen klik hier
De Stijl, het maandblad, alle 90 nummers De Stijlgroep en maandblad 'De Stijl' werden opgericht in 1917. Het valt te begrijpen dat juist tijdens de chaos van de Eerste Wereldoorlog een verlangen ontstond naar harmonie. Het maandblad bleef bestaan tot in 1931, toen de schilder Theo van Doesburg stierf. Daarna viel de groep uiteen. De kunstenaars van De Stijl vormden overigens niet een vaststaande groep: de samenstelling wisselde. De architect Gerrit Rietveld en de schilder Piet Mondriaan, twee van de belangrijkste leden, hebben elkaar zelfs nooit ontmoet. lees meer
De Stijl, een Nederlandse Kunstbeweging De Stijl is een Nederlandse kunstbeweging, vernoemd naar het in 1917 in Leiden opgerichte tijdschrift De Stijl. De belangrijkste leden van De Stijl waren Theo van Doesburg, Piet Mondriaan, Vilmos Huszár, Bart van der Leck, J.J.P. Oud, Jan Wils, Robert van 't Hoff, Gerrit Rietveld en Georges Vantongerloo. De Stijl is vooral een project van kunstenaar en publicist Theo van Doesburg, de zelfbenoemde oprichter, redacteur en propagandist van De Stijl. De leden van De Stijl streefden naar een radicale hervorming van de kunst, die gelijke tred hield met de technische, wetenschappelijke en sociale veranderingen in de wereld. Deze hervorming bestond uit het gebruik van een minimum aan kleuren (primaire kleuren, gecombineerd met zwart, wit en grijs) en een zo eenvoudig mogelijke vormgeving . lees meer
De Stijl. Hoe het ontstaat. Aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog hield een groeiend aantal Nederlandse kunstenaars zich in meer of mindere mate bezig met abstractie. Zij werden hiertoe aangezet door het kubisme en het futurisme, maar vooral de Russische kunstenaar Kandinsky vond in Nederland veel weerklank. Toen in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak, bleef Nederland neutraal. Omdat het land vier jaar lang afgesneden was van de rest van Europa, konden de Nederlandse kunstenaars zich in die periode wat onafhankelijker ontwikkelen, los van de invloed die Parijs van oudsher op hen uitoefende. Zo was Piet Mondriaan toen de oorlog uitbrak toevallig in Nederland en kon hij niet terug naar zijn woonplaats Parijs.[1] Daarnaast was Nederland een toevluchtsoord voor veel – met name Belgische – vluchtelingen, waaronder ook veel kunstenaars.. klik hier
De Stijl, een inleiding Een van de meest ingrijpende ontwikkelingen aan het begin van de 20ste eeuw was dat veel kunstenaars de uitbeelding van de werkelijkheid lieten voor wat ze was. Ze gingen abstract schilderen. Dit proces naar abstractie is goed te zien in het werk van Piet Mondriaan. Zijn vroege werk is nog sterk gebaseerd op de waarneming van de realiteit: hij schildert wat hij ziet. Geleidelijk wordt zijn werk steeds abstracter, totdat er alleen horizontale en verticale lijnen overblijven. Mondriaan richtte in 1917 De Stijl op met Theo van Doesburg. Bart van der Lek, de architect Oud en Gerrit Rietveld sloten zich bij hen aan. Zij hadden contacten met het Bauhaus en de Russische constructivisten en gaven een tijdschrift uit. Mondriaan richtte zich in zijn schilderijen vooral op problemen van esthetische aard, Rietveld probeerde zijn ontwerpen functioneel te benaderen. Oud vond dat hij als architect zijn ontwerpen niet uitsluitend uit esthetische overwegingen kon maken maar dat hij rekening moest houden met technische en maatschappelijke eisen. klik hier
Piet MondriaanHet eerste nummer van het tijdschrift 'De Stijl' verscheen in oktober 1917. Mondriaan (1872 - 1944) leverde vele theoretische bijdragen aan het tijdschrift. Mondriaan wilde niet alleen maar origineel doen; het streven naar een eigen beeldwerkelijkheid op het doek was voor hem iets heel essentieels. Abstract denken ging meer en meer de plaats innemen van het visuele waarnemen. Parallel met zijn zoeken naar een nieuwe vorm van schilderkunst liep zijn zoeken naar een nieuwe levensbeschouwing. Hij raakte geïnteresseerd in de theosofie, een allesomvattende filosofie. Piet Mondriaan richt in 1917 samen met Bart van der Leck en Theo van Doesburg de beweging De Stijl op. lees meer
Theo van Doesburg Van Doesburg (1883-1931) was een veelzijdig kunstenaar: schilder, vormgever, architect, typograaf, bovendien schreef hij verhalen, gedichten en kunstbeschouwelijke artikelen. Hij is vooral bekend als oprichter en redacteur van het tijdschrift De Stijl, maar legde contacten met kunstenaars in heel Europa. Door zijn enthousiasme werden de uitgangspunten van de Stijl bekend, en werd hij uitgenodigd om lezingen te geven in het Bauhaus. Van Doesburg wilde alle kunsten een gelijkwaardige plaats ten opzichte van elkaar geven binnen de Nieuwe Beelding. Hiervoor zocht hij ook aansluiting bij de internationale avant-garde. lees meer
Bart van der LeckBart van der Leck Van der Leck was een Nederlands kunstschilder en vormgever. In 1916 ontmoette hij Mondriaan en in 1917 werd hij door Van Doesburg uitgenodigd om voor De Stijl te schrijven. Al in 1918 verliet hij de Stijl vanwege een artistiek meningsverschil over het gebruik van diagonale lijnen. Hoewel hij korte tijd abstract gewerkt had, ging het geheel loslaten van de realiteit hem toch te ver. Voor hem moest de werkelijkheid weliswaar geabstraheerd, maar wel zichtbaar blijven. ,,Schilderen is voor mij de representant van het visuele leven”, zou hij later zeggen. Van der Leck keerde terug naar zijn vroegere figuratieve stijl, waarin hij onderwerpen in geometrische vormen vertaalde.. lees meer
De Stijl 1917-1931 Een revolutie in vormgeving De beroemde 'rood-blauwe stoel' uit 1918 van Gerrit Rietveld is niet alleen rood en blauw: het onderstel is geel en zwart. De stoel voldoet daarmee nog wel aan de eisen die de kunstenaars van De Stijl aan beeldende kunst stelden. Ze vonden dat alleen de drie primaire kleuren (rood, blauw en geel) en de drie 'niet-kleuren' (zwart, grijs en wit) mochten worden gebruikt. Verder moesten alle lijnen recht zijn en ook de hoeken. klik hier
Tijd van wereldoorlogen (1900-1950) Werk en filosofie van De Stijl leerjaar 1 VO LeerdoelenSpecifieke leerdoelen: De leerling kan werk en filosofie van De Stijl herkennen en in eigen werk toepassen. De leerling kan een werkstuk met de vormgevingsprincipes van De Stijl maken. Klassikale introductieIntroduceer de vormgevingsprincipes van De Stijl. Verwijs bijvoorbeeld naar de vormgeving van l'Oreal. Of laat een documentaire en reproducties zien over leven en werk van Mondriaan of andere kunstenaars van de Stijl. Voer vervolgens een onderwijsleergesprek over de Stijl. U kunt na de introductie twee lesuitvoeringen volgen: in 2 lesuren of in 10 blokuren. lees meer en download de les
Educatie: Pakket lessuggesties Vanaf februari 2017 staat er op deze site een pakket met lessuggesties, bestemd voor leerkrachten van basisscholen . lees meer
De Stijl, Mijn Stijl Educatie Stedelijk Museum Amsterdam De stijl- Mijn stijl Waarom gebruikten kunstenaars van De Stijl zo vaak rechte lijnen en de kleuren rood, geel en blauw? Wat wilden zij daarmee veranderen aan de wereld? Dat ontdekken leerlingen aan de hand van beroemde schilderijen van Piet Mondriaan of een complete slaapkamer van Gerrit Rietveld. Samen maken ze een levensgrote Stijl-compositie met camera, beamer, grote kleurvlakken én zichzelf. De Stijl is een venster in de Canon van Nederland. lees meer
Educatie Villa Mondriaan PO Bij Villa Mondriaan hoeven kinderen niet allerlei feitjes over Piet Mondriaan uit hun hoofd te leren. Villa Mondriaan vindt het vooral belangrijk dat kinderen plezier hebben in ons museum en een positieve (eerste) kennismaking met kunst beleven. Villa Mondriaan biedt een breed programma voor het primair onderwijs aan. Voor de allerkleinsten tot ouderejaars. Ga bijvoorbeeld tijdens de theaterrondleiding op avontuur in Villa Mondriaan onder leiding van Piet Mondriaan of leer tijdens de VTS-cursus (Visual Thinking Strategies) op een hele nieuwe manier naar kunst kijken! lees meer
Utrecht educatie po en vo Centraal Museum
Rietveld en de revolutie. In de de rondleiding Rietveld en de Revolutie maken leerlingen kennis met Gerrit Rietveld en zijn tijdgenoten. VMBO, HAVO, VWO
Kijkwijzer VO Rietveld en de Stijl VO
Rietveld en De Stijl groep 7 en 8 PO Wat weet jij al van Gerrit Rietveld? lees meer
De Stijl, Educatie + 5 + 6 video’s
VOOR JUNIOR KUNSTKENNERS KIJK OP MONDRIAAN EN DE STIJL, LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 7 en 8 lees meer
NIEUW: DADA Kunstkoffer Museum Dr8888 heeft naar aanleiding van de tentoonstelling Holland Dada en de Internationale Context een kunstkofferproject ontwikkeld door NHL-student docent beeldende kunst Berber de Haan. Maak kennis met 100 jaar DADA door een stedentip langs de DADA steden Zürich, Hannover, Parijs, New York en natuurlijk Drachten. Door te kijken en te praten over de kunstwerken en aan de hand van leuke opdrachten krijgen we inspiratie om ons eigen kunstwerk te maken tijdens de workshop. Voor ieder nivo PO en VO lees meer
Dada en de Stijl. In deze les staat de vensterplaat over De Stijl centraal. De leerlingen ontdekken aan de hand van deze interactieve vensterplaat hoe de kunststroming De Stijl is ontstaan, waar zij voor stond en de belangrijkste mensen die erbij betrokken waren. De aflevering die Het Klokhuis maakte over De Stijl biedt een duidelijke en aansprekende introductie op deze kunst-stroming PO lees meer
Paulo en Mondriaan video PO groep 1-3 Papegaai Paulo woont in het museum en gaat vaak op ontdekkingstocht. Deze keer maakt hij kennis met een schilderij van Mondriaan, vol kleuren, vormen en lijnen. Wat gebeurt er als er een lijn verplaatst wordt? lees meer
Piet Mondriaan, 9 video’s Zes video’s van ArtTube over het werk van Piet Mondriaan lees meer
Rood Geel Blauw in het Stedelijk video voor het PO In dit filmpje gaan twaalf kinderen met een camera op een hoofd en een lijst met vragen het museum ingestuurd. Benieuwd wat ze vonden van de kunst die ze zagen? Bekijk het in deze video. lees meer
CKV Compositie in de kunst o.a. De Stijl video Conservatoren van verschillende musea vertellen meer over het begrip 'compositie' in de kunst en laten voorbeelden in het museum zien. 'Wat een schitterende compositie!' Heb je dit ook wel eens iemand horen zeggen over een kunstwerk? We vroegen drie conservatoren van belangrijke musea in Nederland uit te leggen wat het begrip compositie betekent. lees meer
Compositie video overde dynamiek video met Theo van Doesburg Theo van Doesburg Conservatoren van verschillende musea vertellen meer over het begrip 'compositie' in de kunst en laten voorbeelden in het museum zien. lees meer
Kunstuur in de Klas: De cultuur van het modern video De cultuur van het Moderne Malevitch en Mondriaan Kunstuur in de klas Presentator Lucas De Man gaat aan de hand van verschillende kunstwerken in op de eindexamenthema's van Kunst Algemeen. In deze video staan de stromingen binnen de Moderne Kunst centraal. Weg met tradities en leve de vrijheid! Dat dachten de kunstenaars aan het begin van de 20ste eeuw. Wereldoorlog I bracht heel wat ellende en verschrikking met zich mee. Er heerste een grote crisis en heel wat mensen waren straatarm. Maar ondanks deze ellende was er een hunkerend geloof in betere tijden. Een groep kunstenaars stond op om deze meer welvarende samenleving vorm te geven. Deze context zorgde voor het ontstaan van moderne kunst met kunstenaars als Piet Mondriaan (1872-1944) en Kazimir Malevich (1878-1935) als bekende voorbeelden. lees meer
Video: De Stijl. Het klokhuis maakt geschiedenis voor het PO De Stijl maakt geschiedenis De Stijl. De Stijl is een stroming met bekende schilders en ontwerpers zoals Mondriaan en Rietveld. Lisa laat zien hoe je De Stijl kan herkennen bij huizen, meubels en schilderen. Wat is nou typisch De Stijl? lees meer
De Stijl , een mooie inleiding
Romanovs Tragisch Lot Miny Vroegindewey schreef een stuk over de laatste tsaar van Rusland: Nicolaas II. Een vorst die door zijn volk werd afgezet en gedood. Maar wie was hij? Op 17 juli 1918 werd tijdens de Russische revolutie door de communistische partij van Lenin, de Bolsjewieken op bloedige wijze een einde gemaakt aan de levens van de laatste Russische tsaar Nicolaas II Romanov, zijn echtgenote tsarina Alexandra Tjodorovna en hun vijf kinderen Olga, Tatjana, Maria, Anastasia en troonopvolger Aleksej Nikolajevitsj. BR>Lees verder over De tsaar en de tsarina, Pleitbezorger van de vrede, het Gezin, Ziekte, Executie, Anastasia, Identificatie en ten slot De Oranjes klik hier
Anastasia het verhaal lees meerDe spectaculaire en internationaal succesvolle Broadway musical ANASTASIA, geïnspireerd op de beroemde animatiefilm uit 1997, vertelt het mysterieuze verhaal van de laatste Russische tsarendochter Anastasia. Na jaren aan de macht, kwam er in 1918 een einde aan de tsarendynastie in Rusland. Al snel ontstonden er geruchten dat de tsarendochter Anastasia Romanov de aanval van de bolsjewieken op haar familie had overleefd. Wat was er gebeurd met Anastasia? Jaren na de mysterieuze vermissing van de beroemde Romanov prinses, duikt er in Rusland een vrouw op zonder naam en geschiedenis. Beleef de historie. Ontdek het mysterie. Ga mee op een weergaloze reis! De musical ANASTASIA volgt de jonge, moedige Anya. Een weeskind die zich niets herinnert van vroeger en geen idee heeft wie ze is. Met een muziekdoosje als enige bagage gaat ze op zoek naar haar verleden. Een avontuur dat voert langs vorstelijke paleizen en door het romantische Parijs van 1920. Hoe kan het dat Anya sprekend lijkt op groothertogin Anastasia Romanov? Is ze écht de dochter van de vermoorde tsaar Nicolaas? Langzaam ontrafelt Anya haar familiegeschiedenis, om te ontdekken wie ze werkelijk is. Op de hielen gezeten door de meedogenloze Sovjet officier Gleb vlucht Anya naar Parijs. Terwijl iedereen om haar heen een dubbele agenda blijkt te hebben telt nog maar één ding: is Anya echt de illustere Anastasia Romanov of niet
Anastasia Nikolajevna Romanova (Peterhof, 5 juni 1901 — Jekaterinenburg, 17 juli 1918), grootvorstin van Rusland, was de vierde en jongste dochter van tsaar Nicolaas II van Rusland en tsarina Alexandra Fjodorovna lees meer Sint-Petersburg, 1907. De grootvorstin, Maria Fedorovna, troost de kleine Anastasia die verdrietig is omdat haar grootmoeder naar Parijs gaat verhuizen. . Anastasia stierf op 17-jarige leeftijd in Jekaterinenburg door het executiecommando van de bolsjewieken. Ze werd vermoord samen met haar ouders, haar zussen (Olga, Tatjana en Maria), haar broer (Aleksej) en enkele kamerhulpen van de familie. Haar oom Michaël werd vlak voor hen vermoord om de reactie van Nicolaas' neef, koning George V te peilen. Deze reageerde echter niet, hetgeen leidde tot de moord op de Romanovs.
ANASTASIA VAN RUSLAND lees meer Haar tragisch korte leven spreekt tot de verbeelding en er zijn talloze boeken, films en series over haar gemaakt. Anastasia van Rusland was de jongste dochter van de laatste tsaar van Rusland, Nicolaas II, en zijn vrouw Alexandra. Ze werd geboren op 5 juni 1901. De geboorte van Anastasia was in eerste instantie nogal een teleurstelling. Na drie dochters hoopten de tsaar en zijn vrouw op een mannelijke troonopvolger. Toen de tsaar hoorde dat zijn vrouw weer een dochter had gebaard, moest hij uit frustratie eerst een ommetje maken door de paleistuinen, voordat hij bij haar en het pasgeboren kind kwam kijken. De levendige Anastasia wist iedereen echter al gauw in te pakken. Haar moeder creëerde een liefdevol familieleven, waar Anastasia zich helemaal in thuis voelde. Vooral met haar jongste zus Maria kon ze het erg goed vinden. De twee meisjes deelden een kamer waar ze vaak samen platen speelden, en werden door bediendes vaak ‘het kleine stel’ genoemd. Problemen aan het hof Hoe gelukkig Anastasia’s jeugd ook was, de problemen in Rusland stapelden zich ondertussen op. De Russisch-Japanse oorlog (1904-1905) en vervolgens de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) zorgden voor veel problemen, armoede en ontevredenheid. De toorn van de bevolking richtte zich vooral op de tsaar en zijn familie. Dat er in 1904
De geschiedenis van de Romanovs, 1613-1918. In het boek De Romanovs van 880 pagina’s beschrijft succesauteur en Ruslandkenner Montefiore de Russische geschiedenis van 1613 tot 1918 , met een kleine aanloop vanaf 862 en een vervolg tot 2016. Aan de orde komen de volgende onderwerpen die tevens kort zijn beschreven op de site. * De eerste Romanov-tsaar * Opvolgingskwesties * Peter de Grote, Catharina de Grote en Nicolaas II * Bemiddelaar God * Joden en antisemitisme * Moord op de Romanovs * Ballingschap * Rode tsaar Stalin en autocraat Poetin * Historisch huzarenstuk
De Laatste Tsaar Russian investigators have exhumed the remains of the last Tsar Nicolas ll and his wife Alexandra, as part of a renewed investigation into their murders.
De Russische Februari Revoltie 1917 De Februarirevolutie van 1917 was het begin van de Russische Revolutie. In de Sovjet-Unie werd de Februarirevolutie ook wel de Democratische Bourgeoisierevolutie van 1917 genoemd. Het resultaat van de Februarirevolutie was het gedwongen aftreden van tsaar Nicolaas II. De revolutie vond plaats van 8 tot 15 maart (23 februari tot 2 maart oude kalender). In Petrograd (toenmalige naam van Sint-Petersburg) vielen er 1.443 dodelijke slachtoffers. lees meer
Aanleiding Russische Revolutie WOI De Russische deelname aan de Eerste Wereldoorlog leidde tot meer dan twee miljoen doden onder de Russische soldaten. De bevoorrading van het front was slecht en de Russische wapenindustrie had niet genoeg capaciteit om voldoende munitie en wapens te produceren. Russische soldaten moesten zich beperken tot tien schoten per dag. De Russische kampementen werden geteisterd door epidemieën van vlektyfus en cholera.[2] lees meer
Voorspel Revolutie januari en februari 1917 Het meelprobleem Op 9 januari 1917 was er een staking met 140.000 stakers tegen de slechte omstandigheden en als herdenking van de Bloedige Zondag van 1905.[6] De economische problemen zorgden ervoor dat er in de steden een tekort ontstond van brandstof, kleding, vlees en brood. De bakkerijen in Petrograd hadden een tekort aan brood, omdat de meeltoevoer en brandstoftoevoer haperden door problemen op het spoor. Mensen moesten urenlang in lange rijen staan om aan brood te komen. Sommige vrouwen hadden een hele nacht in de vrieskou om ’s morgens te horen dat er geen brood was. klik hier
De Val van het Tsaristische Regime In Moskou viel het tsaristische regime na twee dagen demonstraties, waarbij er bijna geen doden vielen.[1] Op 2 maart stuurde de Doema twee afgevaardigden naar tsaar Nicolaas II met de eis dat hij aftrad ten gunste van kroonprins Aleksejev. De jongste broer van tsaar zou als regent optreden. De meeste generaals gaven aan de tsaar het advies om af te treden. De tsaar vroeg aan de hofarts of dat de ziekte van de kroonprins te genezen was. klik hier en lees meer
De VS mengt zich in de strijd, 1917 Eerste Wereldoorlog: 1914-1918 De deelname van de Verenigde Staten aan de Eerste Wereldoorlog was een belangrijk keerpunt in de Eerste Wereldoorlog. De Fransen, Britten en Duitsers waren oorlogsmoe. De Amerikanen daarentegen begonnen net. Hun soldaten waren nog enthousiast en pepten het moreel van de geallieerde troepen op. Op 6 april 1917 raakten de Amerikanen bij de oorlog betrokken. In 1915 bracht een Duitse onderzeeër het Amerikaanse passagiersschip Lusitania tot zinken. Bijna 1200 opvarenden kwamen om het leven. Dit leidde bijna tot een oorlogsverklaring van de Verenigde Staten.. klik hier
De Pacificatie van 1917 Toen Nederland nog dacht een lichtend baken in de wereld te zijn, een land dat op overtuigende wijze liet zien hoe onderlinge tegenstellingen onder controle gehouden moesten worden, was de Pacificatie van 1917 het sleutelvoorbeeld.. Er was eens een land dat lange tijd met grote problemen worstelde. De problemen stapelden zich op en de verschillende zuilen kwamen steeds scherper tegenover elkaar te staan. Eind 1913 werden er twee commissies ingesteld, de ene om de schoolstrijd op te lossen en de andere om het eens te worden over het algemeen kiesrecht. lees meer
Constructivisme Constructivisme; de wens om mee te helpen aan een nieuw Rusland.. Kunst maken die een reflectie moest zijn van de nieuwe dynamische wereld. Zij wilden kunst scheppen die zou passen bij de vertechniseerde wereld. Het Constructivisme (Rodchenko, El Lissitzky en Tatlin) wil de kunstzinnige expressie enkel bepaald zien door de beeldende middelen zelf. Daarom worden compositie, vorm en kleur als zelfstandige elementen beschouwd die niet meer verwijzen naar de traditionele inspratieborn van de kunst, namelijk de zichtbare werkelijkheid. Het Suprematisme van Malevich houdt zich bezig met het losmaken van de vorm en wordt steeds abstracter. lees meer
Abstracte kunst vanaf 1916 Malewitch en Kadinsky “Kunst die de overeenkomst tussen het kunstwerk en de zichtbare werkelijkheid vermijdt”. Zo omschrijft Van Dale abstracte kunst. Abstract is dus een woord voor Kunst die geen overeenkomsten vertoont met de werkelijkheid. Dat is het doel van abstracte kunst ook niet. Abstracte kunst wil prikkelen en vervormen, tot alleen de essentie overblijft. Figuratief en non-figuratief zijn woorden die vaak gebruikt worden als men spreekt over herkenbare of niet-herkenbare voorstellingen op schilderijen of van beeldhouwwerken.. Kandinsky De Russische kunstenaar Wassily Kandinsky was één van de eersten die abstract begon te schilderen. BR>Suprematisme en Constructivisme Malevich was de grote kracht achter het constructivisme en het suprematisme. Een andere belangrijke kunstenaar achter het constructivisme is avant-gardist Vladimir Tatlin. klik hier
Dadaisme In 1915 verzamelde zich in Zürich een groep kunstenaars rond de Roemeense dichter Tristan Tzara, die in 1918 het eerste manifest van het dadaïsme publiceerde. In 1916 richtten zij het Cabaret Voltaire op, een overwegend literaire club met een expositiezaal waarin het tijdschrift Dada werd geredigeerd. Tot deze groep behoorden naast Tzara o.m. Hugo Ball (schrijver), R. Hülsenbeck (schrijver) en Hans Arp (schilder). Vlak daarna, onafhankelijk van elkaar en toch vrijwel gelijktijdig, ontstonden in New York, Berlijn, Keulen, Hannover en Parijs gelijkgerichte bewegingen, met als belangrijkste figuren Marcel Duchamp, Francis Picabia, George Grosz, Max Ernst, Kurt Schwitters, André Breton, Philippe Soupault, Paul Eluard en Louis Aragon. In Nederland geldt Theo van Doesburg als een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het dadaïsme. lees meer
Tatlin, grondlegger Constructivisme Vladimir Jevgrafovitsj Tatlin (Moskou, 1885-1953) geldt als grondlegger van het constructivisme. Met zijn Monument voor de Derde Internationale (1919) zette hij de paden uit voor de verdere evolutie van de constructivistische architectuur. Multitalent Tatlin werd als schilder opgeleid aan academies in Moskou en Penza (1902-1910), maar ontpopte zich na zijn scholing zoals zoveel constructivisten als multitalent. Algauw manifesteerde Tatlin zichzelf als schilder, beeldhouwer, architect en theoreticus en ontwikkelde zich daarnaast als ontwerper van decors en diverse gebruiksvoorwerpen, van servies tot behang en kleding. Tussen 1929 en 1932 bouwde Tatlin zelfs een vliegmachine, die hij de naam 'de Letatlin' meegaf lees meer
Architectuur rond 1917 bijv. Berlage Aan het eind van de negentiende eeuw wordt duidelijk dat Amsterdam zich niet ongelimiteerd concentrisch kan uitbreiden. Met name de revolutiebouw in lange smalle straten, een technocratische vertaling van het laissez faire-principe van het liberalisme, is onhygiënisch en eentonig. Berlage wordt in 1900 aangezocht om een plan voor de zuidelijke uitbreidingen te ontwerpen. lees meer
Gerrit Rietveld Gerrit Rietveld Rietveld (1888-1964) was van oorsprong meubelmaker in Utrecht. Hij begon in de avonduren een architectenopleiding. In 1919 vestigde Rietveld zich als zelfstandig architect, en hetzelfde jaar werd hij lid van De Stijl. De leden van de Stijl waren enthousiast over een stoel waarin Rietveld als het ware de ruimte zichtbaar had gemaakt. Het was een uitdrukking van 'het elementaire zitten'. Het geheel was opgebouwd uit zelfstandige onderdelen: vlakken, rechte lijnen en haakse hoeken. De leden van De Stijl waren er enthousiast over. Het leek werkelijk mogelijk de ideeën van De Stijl praktisch toe te passen. De stoel werd dan ook in 1919 afgedrukt in het septembernummer van De Stijl. lees meer
Architect JJP Oud Jacobus Oud . J.J.P. Oud (1890-1963) is bekend geworden als lid van De Stijl en voorvechter van de moderne architectuur. Zijn betekenis als pionier van het Nieuwe Bouwen is vergelijkbaar met die van Le Corbusier en Gropius, toch keerde hij zich later af van De Stijl, omdat hij vond dat ze nog maar weinig met architectuur te maken had. Als jonge socialist was Oud een voorstander van de internationale tendens naar functionalisme. Hij schreef artikelen, trad op als correspondent voor architectuurtijdschriften in de Sovjet Unie, en schreef een boek over Nederlandse architectuur voor de serie Bauhausbücher. lees meer
Amsterdamse School De Amsterdamse School begon als een vriendenclub die in 1916 de macht overnam in het Amsterdamse architectengenootschap Architectura et Amicitia. Hemelbestormers als De Klerk, Kramer, Van der Mey, Staal, Gratama en Wijdeveld hadden grootse en politieke idealen om tot vernieuwende architectuur en stedenbouw te komen. lees meer
Lied van de nachtegaal, 1917 Igor Stravinski (1882-1971) Igor Stravinski is de Picasso van de klassieke muziek zo plakte en knipte de kleine Rus zijn muziek aan elkaar alsof het een filmmontage betrof. Als een muzikale ekster jatte hij muzikale stijlen uit heden en verleden (De Machaut, Bach, Pergolesi, Tsjaikovsky, Webern, Russisch orthodoxe kerkmuziek, ragtime, tango). Met groot gevoel voor understatement werden deze stijlen zodanig gedemonteerd en geherstructureerd dat ze onmiskenbaar als Stravinski klonken. Stravinski brak in Parijs door met de balletten L'Oiseau de Feu, Pétrouchka en Le Sacre du Printemps. Met de rituele kracht van Les Noces (1914-1923) en de sardonische ironie van Histoire du Soldat (1918) ontwikkelde Stravinski een moderne, antiromantische stijl, die van grote invloed is geweest op Nederlandse componisten als Louis Andriessen, Otto Ketting, Klaas de Vries en Daan Manneke lees meer
Lied van de Wolgaslepers Stravinski In de landen waar Wereld Oorlog I direct huis hield, Rusland en Duitsland, in iets mindere mate Oostenrijk-Hongarije, is 1917 het jaar waarin de kansen kerenHet Lied van de Wolgaslepers is een arrangement van de Russische volksmelodie voor blaasinstrumenten en slagwerk (2.2.2.3 – 4.3.3.1 – pauken en slagwerk) door Igor Stravinsky. Het werk werd op verzoek van Serge Diaghilev geschreven voor een galaconcert ten bate van het Italiaanse Rode Kruis in het Teatro Constanzi te Rome als opening van een Russisch seizoen. De partituur is gedateerd 8 april 1917. klik hier
De Klassieke van Sergej Prokofjev's
Symfonie nr. 1 in D majeur, opus 25 , ook wel De Klassieke is Sergej Prokofjev's eerste symfonie. Prokofjev begon met schrijven in 1916, hoewel hij het grootste deel van de symfonie in 1917 schreef. De symfonie ging in première op 21 april 1918 te Petrograd. Prokofjev dirigeerde zelf. Het werk bestaat uit vier delen: Allegro - Larghetto Gavotta: - Non troppo allegro - Finale: Molto vivace Prokofjev schreef de symfonie tijdens een vakantie op het platteland als oefening om te componeren zónder gebruik te maken van de piano, tegen zijn gewoonte in om aan de piano een stuk te componeren. Prokofjev hield hier eerder aan vast, daar hij immers een zeer begaafd pianist was. kijk hier
Satie – Parade video met het ballet van Picasso and Dance
Met zijn onafscheidelijke bolhoedje, zijn paraplu en puntige sikje zwierf de Franse componist Erik Satie (1866-1925) bij nacht en ontij door het Parijse uitgaansleven. . Ondanks dat hij zich soms als een wereldvreemd figuur gedroeg, werd hij omringd door de groten van de kunstwereld. Zo ontwierp de kunstschilder Pablo Picasso de decors en kleding voor zijn Parade en schreef Jean Cocteau het scenario. De première van zijn ballet Parade in mei 1917 veroorzaakte veel ophef. Satie gebruikte in het stuk ‘instrumenten’ die eigenlijk niets met muziek te doen hadden: een schrijfmachine, een sirene en een rad van fortuin. Dit werk leek een satirisch commentaar te zijn op het mistige impressionisme van diverse landgenoten.. kijk hier
